“ҮЙДҮН НАМЫСЫ”
Улгайган бир кемпир акырын бөлмөсүнөн чыкты.
Конок бөлмөсүнөн небереси менен келининин үндөрү угулуп жатты:
- "Уулум, дасторкон даяр, тамагыңды куюп койдум;
кел, муздап кала электе ичип ал?"
Муну уккан чоң эне,бөлмөнүн бурчуна, айылдан
кошо көтөрө келген жер төшөктүн үстүнө олтурду.Небереси, чоң энесин көрө калып:
"Чоң эне, келиңиз чогуу ичели" - деди. Кемпир маанилүү үшкүрүнгөн соң:
"үйдүн эркеги келгиче кечки тамакка олтурулбайт.
Атаңар келсин, чогуу тамактанабыз Кудай буюрса"-деди.
Келини:
- Ай коюңузчу апаке, илгери ошондой экен го! азыркылар ачка болгондо, дасторконго олтура берет, атабыз
келгенде жейт да.
Кемпир:
- Кызым, адамдардын кандай адеби бар болсо,үйлөрдүн да намысы жана адеби болот.
Небереси чыдабай, мазактагансып сөзгө кошулду:
- Апеей да, чоң эне, үйдүн намысы деген эмне экен?
Айтып берчи кана, кызык болуп жатат? - деди.
Кемпир сөздү баштады:
- Биз кичине кезибизде апаларыбыздан,аталары-
быздын каршысында адептүү олтурганды үйрөндүк.
Үйдө,ата-энебиз барда бутту сунуп олтурбай, улуулар сүйлөп жатканда, сөз укугу берилмейинче сөзгө
аралашчу эмеспиз. Улуулар бөлмөгө киргенде, дароо
тура калып орун берчүбүз. Эч качан атабыз дасторконго олтуруп даам ооз тийгиче, дасторконго кол узатчу эмеспиз.Атабыз келип: "Бисмилахи-Рохмаанир-Рохиим
келиле, тамактан алгыла" - дечү.Ошондо гана жыргап тамак иче баштачубуз. Тамак ичип бүткөн соң,бир туугандар менен кезектешип дасторкон дубасын окуйт элек.Үй-бүлө мүчөлөрүнүн толук олтуруп,жеген тамагына эч нерсе жетпейт го, чиркин. Бул дасторкон адеби болуп саналат балам.
Небереси:
- Ушунчалык басым кылынса, депрессия болчу белеңер анан? - деп сурады.
Чон энеси:
- Жок балам, биздин учурда сый болгон үчүн, сүйүүда түбөлүк болчу. Сүйүү бар болгон соң,депрессияга кирген эч ким кездешчү эмес. Тамактар даамдуу, уйкулар таттуу, эс алдыруучу болчу. Билесиңби? Мен
"депрессия" деген сөздү биринчи жолу ушул жактан уктум, жада калса айылда бир кем акыл адам бар эле,
"жинди Ыбрайым" дешчү аны. Бирок ал деле ушундай
бактылуу адам болчу дейсиң.Керели күнү кечке көчөдө балдар менен ойноп, ачка болгондо бир эшикти такылдатып: "Аба ачка болдум, аба суу берчи" дейт эле.
Кайсы каалганы такылдатса да, бош жөнөтүлчү эмес.
Чачтарач анын чачтары өсүп кетсе кыскартып, мончочу киринтип, тазалап койот эле. Жума күндөрү соодагерлер колунан кармап, намазга да жетелеп барышчу.
Кыскасы, эч ким аны кагып-силкчү эмес. Азыр болсо, эч
нерсеге сый-урмат калган жок...
Мына карачы, үйлөрдө да сый жок, бул шаарда. Кеч кирсе да, эч ким терезе пардаларын жаап койбойт. Үйдүн ичи бүт көрүнуп турат, бирок эч ким уялбайт. Биз болсо күүгүм кире электе, калың пардаларды жаап,үйдүн жарыгын күйгүзүп койот элек. Жада калса парда жабык болсо да, кийимибизди которгондо, жарыкты өчүрүп жерге тизелеп олтуруп анан алмаштырат элек.
Көлөкөбүз дагы сыртка көрүнүп калса жүзүбүз кызарып,уялат элек.
(Ошол убакта келини, олтурган жеринен турду
дагы, уялыңкы башын шылкыйта бөлмөнүн пардаларын жапты)
Чоң энеси сөзүн улантты:
- "Үйдүн адеби, пардалардын жабылып-жабылбаганынан билинет"
• дешчү улууларыбыз.Үйлөр,
бийик-бийик дубалдар менен курчалса дагы, эч ким
ич кийимдерин көз-көрүнө жерге илип, жайчу эмес.Үй
тургундарынан да уялышчу. Мен кичинемде кийип жүргөн шалбарымды, эң алдыңкы кермеге жайып койсом,
апам келип: "Кокуй, бул эмне кылганың?! Атаң короого чыгыптыр, сенин шалбарың илинип турат, уялганымды
кантейин, кирүүгө тешик таппай калбадымбы. Экинчи
кайталанбасын, ич кийимиңди эң аркадагы кермеге
асып жүр! Үстүнө узун жоолук жаап, анын үстүнө башка кийим илип коюп жүр, ботом. Эмне илинип турганы көрүнбөсүн! Намысыбыз, адебибиз жоголсо, ыйманыбыз да жоголот!" - деди. Мен болсо ал кезде 12 жаштагы секелек кыз элем. Апам буларды айтып жатканда жерге кирип кете жаздагам...
Азыр ошондойбу? Өткөндө балконго чыга калсам,
маңдайкы кошуна, бардык кирин жайып коюптур, уялып
Уландысы бар
Реакция калдырып туруңуздар жакшыналарым😍🙈❤️