Балдар психологиясы, бала тарбиялоо.Рано Акматова.

Апаныздарга ушинтип суйуунуздорду айтуансыздарбы, сиз баланыздан уксаныз ушундай создорду кандай жагымдуу ээ😍

Балдарынар темпратура болбой элесинерби апалар, ошондой ылаң бар деп жатышат. Тынчсынарбы.

Айтыңыздар маарек болсун! ✨
Аллах таала үйүңүздөргө кут, береке, бакыт ыроолосун. Элибизде тынчтык, токчулук, молчулук болсун. Аллах таала баарыбыздын кылган ибадаттарыбызды, кылган жакшылыктарыбызды жана сойгон курмандыгыбызды кабыл кылсын. 🤲Акыретте Өзүнүн ырайымына алып, бейишке кирген сүйүктүү пенделеринин катарында кылсын! Баарыңыздарга бекем ден-соолук, үй-бүлөлүк бакыт, ишиңиздерге ийгилик🤲 Аллахым буткул дуйно жузундогу мусулмандардын күнөөлөрүн кечирип,дуба тилектерин оздору ойлогондон да кооз абалда кабыл кылган болсун!🤲🤲🤲

Эмоциялуу (эмотивдүү) адамдар тиби - жогору балл алгандар өтө сезгич жана ар кандай таасирлерге өтө күчтүү таасирленүүчү адам болуп, андай адамдардын сезимдери, ички дүйнөсү өтө терең жана өтө назик келет. Аларга эмоциялуулук, сезгичтик, тынчсыздана берүүчүлүк, тантыктык, коркоктук, гумандуулук мүнөздүү. Ошондой эле башка бирөөлөргө боор оруусу жогору, өтө боорукер жана жүрөгү жумшак, болушчаак, тез таасирленген, ыйлаак, ар бир турмуштук окуяга олуттуу түрдө караган, капачылыгын сыртка (бакырып, кыйкырып, ыйлап ж.б.) чыгарбай ичинде сактаган, өтө жоопкерчиликтүү, табиятты аяп мамиле жасаган инсан.

Ошондой эле алар өздөрүнүн иш билгилиги жана мадимийлиги, кыймылдуулугу өтө жогору экендиги менен айырмаланышат. Адам менен мамиле түзүүсү оңой, көп сүйлөгөн, ишараттары, мимика, пантомимика ж.б. өтө ачык көрүнгөн, өз алдынчалулуугу жогору, буйрук бергенди жактырат, табити жакшы, уйкусу тынч, турмуштан ырахат алсам деп эле турат. Өзүн-өзү баалоосу жогору, шайыр, жеңил ойлуу, сөпөк, бирок иш билги, адам менен тил табыша билген, тамашакөй, энергиясы ашып-ташыган, демилгечил, иштемчил болушат. Анын ашыкча өз алдынчалыкка умтулуусу жана өзүм билемдиги чыр-чатак жаратуусу мүмкүн. Аларга ачуусу тез келүү, кыжырдануу мүнөздүү, адепсиз жүрүм-турум жасоого жөндөмдүү. Тез ачууланат, жинденет, өз милдеттерин аткарбай койгон адаты бар. Аларды катаал тартиптеги шартта жашоо, монотондуу иш аткаруу жана жалгыз болуу аябай кыйнап жапа чектирет.

6. Дистимдүүлүк тип - жогору балл алгандар көңүл кушу дайыма чөгүңкү абалда болуп, турмуштун терс жактарына, турмуштун кыйынчылыктарына көбүрөөк көңүл бурган, акылын жаман ойлор ээлеп алып, жанын кыйнаган, көңүл чөгүүдөн арылбаган, пессимист, жай кыймылдаган, олуттуулугу, эрк аракеттери алсыз, өзүн-өзү баалоосу төмөн, адамдар менен мамиле түзүүсү начар, аз сөздүү, көбүнчө унчукпаган, үйдө жалгыз олтурууну жактырган, жеке өзүнчө жалгыз жүргөн, ызы-чуу чөйрөдөн өзүн оолак кармаган, жай жашоо образды тутунган, кабагы салынкы, ашыкча эле оор басырыктуу болгон адам. Ал ак ниет, жакындарын өтө сыйлаган, баалаган жана баш ийген, өтө адилет, ойлоосу жай жүргөн адам.
7. Тынчсыздана берүүчү (корко берүүчүлүк, кабатырлануучулук-тынчсыздануучулук) тип - жогору баллга ээ болгондор себепсиз эле бир нерселерден кооптонуу, чочулоо менен күн өткөргөн, өзүнө ишенбеген, болор-болбоско коркуп кыжаалат боло берчү адам. Булар негизинен тартынчаак жана коркок келишет. Алар адамдар менен мамилелешүүнү жактыра бербеген, бала кезинде караңгыдан, айбандардан, үйдө жалгыз калгандан коркот. Ызы-чуулуу балдардан өзүн алыс кармайт, тартынчаак, уялчаак, экзаменден коркот, сабакта жооп берүүдөн да уялат. Өзүнөн жашы улуулардын сөзүн угат, айтканын аткарат. Аларда милдет, жоопкерчилик сезимдери эрте калыптанат. Моралдык талаптары бийик. Бала кезинде тартынччак, уялчаак болуусу адамдар менен мамиле түзүүсүнө терс таасир этет. Өтө сезгич болгондон теңтуштарынын шылдыңдоолору ага аябай күчтүү таасир этет, чыр-чатактан качат, өзүн коргой албайт, бирөөлөрдөн колдоо күтөт. Алар достукка, өзүнө жогору талаптарды коет. Өзүнө сын көз менен карайт. Тил алчаак келишет.

8. Циклотимдүү тип - жогору балл алгандардын көңүл кушу бир топ мезгилге көтөрүңкү болсо, кийин көңүл кушу чөгүнкү болуу менен алмашып турат. Бул анын тышкы таасирлерге өтө көз каранды болгондугу менен байланыштуу. Жагымдуу окуялар жүз берсе, ишке шымаланып киришет, тамашакөй болуп, акылына жаңы идеялар көп келет, жагымсыз окуя жүз берсе, заматта маанайы түшүп, аракети басаңдап, акылына эч нерсе келбей калат. Адамдар менен болгон мамилеси да тез-тез өзгөрүп турат. Бул көрүнүш тез-тез кайталангандыгы менен мүнөздөлөт. Башкача айтканда, гипертимдик жана дистимдик типтердин касиеттери тез-тез алмашып туруучу адам. такай түрдө маанайы, ишке жана окууга, адамдарга жасаган мамилеси өзгөрүп турат. Кээде болор-болбос нерседен депрессияга түшүп калат, кээде суицидге барышы да мүмкүн.
9. Сезими үстөм келүүчүлүк (аффективно-экзальтированный) тип - жогору балл алгандар эмоциалдык абалдары, сезимдери чоң диапозонго ээ болгондуктан, болор-болбос кубанычка аябай кубанган, болор-болбос терс таасирлерге өтө кайгырган адамдар. Ошондон таң калууга, суктанууга жөндөмдүү болуп, жүзүнөн жылмаю кетпеген, куунак жүргөн, бактыга балкыган адам болушат. Ошондой эле болор-болбос нерсеге капа болсо, кайгыга терең батып, жанын кыйнайт. Киши менен мамиле түзүүгө жөндөмдүү, сөзмөр, сүйүүгө бай. Талашып тартышканды жактырган, сезимдери жарк этип чын дилден чыгат, табити бийик, боорукер, кубануудан кайгыга жана кайгыдан кубанууга өтө оңой өтөт.
10.

Инсандагы акцентуация мүнөздүк жана темпераменттик болуп экиге бөлүнөт.
Мүнөздүн акцентуациясы (демонстрациялык, педанттык, застеревающий, козголгуч), Темпераменттик акцентуациясы (гипертимдүү, дистемдүү, тынчсыздануучулук-коркоктук, циклотимдүүлүк, аффективдүүлүк, эмотивдик)
Максималдуу алынуучу балл - 24 балл.
0-12 балл –акцентуация касиети жок экендигин билдирет.
12. баллдан жогору болсо, акцентуация белгиси бар деп эсептелет.
13-18 балл акцентуациянын орточо тенденциясы бар экендигин билдирет.
19-24 балл болсо инсан акцентуацияга ээ деп эсептелет жана балл жогорулаган сайын акцентуация күчтүү болот.

1. Демонстративдик тип – жогору балл алгандар көңүлүн оорутуучу таасирлерди унута алууга (жагымсыз окуяларды бейаңга сүрүп чыгарууга) өтө жөндүмдүү (вытеснение) келишет. Алар өзүн көрсөтүүгө күчтүү умтулган, тири карак, кыймылдуу келген, адамдар менен оой мамиле түзгөн, фантазиясы, жалганчылыгы жана өзүн кыйын (маанилүү) киши көрсөтүүгө умтулуусу күчтүү адамдар болуп, өзүн кооздоп көрсөтүүгө, авантюрага, артистикке жөндөмдүү болушат. Аны лидерликке умтулуу, бийликке, мактоо сөзгө, элди суктандырууга жетишүү, атактуу болуу, такай элдин көңүлүнүн борборунда болуу ж.б.у.с. такай аракетке алып келет. Баарлашып жаткан адамга өтө тез ынгайлашкандыктан, адамдын тилин оңой табат, эмоциялары лабилдүү келип, көңүл кушу тез алмашып турат жана жок жерден интрига чыгарып жиберет.
Анда эгоцентризм жана элдин суктанып туруусун, таң калуусун, сыйлоосун, боор оруусун каалоо өтө жогору. Анын көзүнчө башка бирөөнү мактаса, ачуусу келет. Дайыма топ ичинде өзгөчө сый орунга ээ болууга умтулат.
Өзүнүн жалган сүйлөп жатканын да туйбай калат. Ойлоосунун, жүрүм-турумунун өзгөчөлүгү менен бөлөк адамдарды таң калтырат, суктандырат.башка бирөөнү
2. Педант тибиндеги адам - жогору балл алган инсандын психикалык жараяндарына ригиддүүлүк, инерттүүлүк мүнөздүү болуп, көңүлүн оорутуучу таасирлерди унута албагандан, көңүл орутууну көпкө чейин унута албай жан дили аябай кыйналууларга дуушарланат. Бул типтегилер лидер болууга эч умтулбайт, чыр-чатакка барбайт, бирок тартип бузууларга чыдабайт. Кызматта бюрократ болушат, ошондой эле пунктуалдуу, тыкан, тазалыкка жана тартипке көп көңүл бурат, пландаган ишин аткарат, шашылбайт, чыдамкай, күтө билет, өзүн кайра-кайра текшерип ишти сапаттуу аткарат.
3. Эмоциялык туруксуздук - жогору баллга ээ болгон инсандар себепсиз кыжырлануучу, ачуусу тез келген, айланасындагы адамдар менен тил табыша албаган, өзүн кармай албаган, турмуштан жакшылыкты күтпөгөн, көп кыжырдангандан, башы ооруй берген адамдар.
Алар аз сүйлөгөн, бирөөлөргө акыл үйрөткөндү жактырган, этият, кишиге ишене бербеген адаттарга ээ болгон, бирөө капа кылса, аны унутпаган жана узакка чейин кайгырган, шекшиме, кекчил, кишинин кыжырын келтирүүгө, чыр-чатак чыгарууга ыктуу, установккалары, көз караштары өтө туруктуу келген, ашыкча намыскөй адам. Өз кызыкчылыгынан жана өзү умтулган максаттан, ниеттен кайтпайт, максатына жетүүгө астейдил умтулат жана бардык иште ийгиликке жеткиси келет.
4. Козголгуч (возбудимый) тип - жогору балл алган адамга тез козголуучулук – импульсивдүүлүк жана олку-солкулук мүнөздүү болуп, импульсивдүүлүгү жана козгогулгучтугу өтө жогору болгондуктан, өз калоолорун, сезимдерин, умтулууларын башкара албай калат, ошондон көбүнчө өзүн токтото албай калгандыктан, акылга сыйбаган жүрүм-турумдарды жасоого жөндөмдүү болот. Тубаса умтулууларын көзөмөлдөй албайт, өзүн башкара албайт, ага оройлук, тетирилик, каардуулук, чырдуулук, бетсиздик мүнөздүү. Кишилер менен урушуп-талашып жүргөндү жактырат жана андан канааттануу алат. Тез кыжырданган, жинденген коллектив менен иштеше албай иштеген ишин (жерин) алмаштыра берчү адатка ээ. Адамдар менен карым-катыш түз албайт, таасирлерге убакыт өткөрүп жооп берет. Келечегине көңүл кош, бүгүнкү күн менен гана жашайт. Өзүнөн алсыздарга бийлик жүргүзүүнү жактырат.

5. Гипертимдүү тип - жогору балл алган инсандар дайыма көңүл кушу көтөрүңкү келип, өзүн жакшы сезет, жашоого шайдоот карайт, ар кандай ишмердүүлүктөрдү аткарууга шымаланып турат. Бул алардын эң башкы өзгөчөлүгү.

ГАДЖЕТТЕРДИН БАЛАНЫН ПСИХИКАСЫ ҮЧҮН ЧЫНЫГЫ ЗЫЯНЫ ДАЛИЛДЕНГЕН🧠⚡️

Окумуштуулар "гаджеттерде отуруунун" ар бир сааты баланын сенсордук системаларын (тактиль, угуу, үн ж.б.) ашыкча стимулдаштырып, алар менен көйгөйлөрдүн пайда болуу коркунучун бир топ жогорулатарын аныкташкан. Мисалы, баланын уйкусуздугу жана жүрүм-турумунун бузулушу, сүйлөшүүнүн начарлашы.

Андан сырткары баланын нерв системасын стимулдайт. Албетте, сиз балдар гаджеттерди колдонгондон кийин нерв болуп, кыңылдап же агрессивдүү болоорун байкагансыз.

Балдарга телефон, планшет бергенде убакыттын көзөмөлдөгүлө:

3 жашка чейинкилерге карматпагыла.

3төн 7ге чейин 30 мүнөттөн күнүнө 2 жолу

8ден 11ге чейин 45 мүнөттөн күнүнө 2 жолу.

Андан аз болсо кайра жакшы😍.

Урматтуу ата-энелер, гаджеттер бир гана психикага, нерв системаларына таасир этпейт
Алардын омурткасына да зыянын тийгизет.
Омуртка - адамдын столбасы туркугу.Окумуштуулар акыркы убакта айтып чыгышты,ар бир оорунун башталышы ,тамыры омуртка болуп эсептелет.Анткени омурткалардын ар бири озунчо бир ички органдарды ,омурткадан чыккан нерв тамырлары аркылуу башкарып турат.

Кыйшайып отура берип, осанка түз болбой баш жана булчуңдардын оорушу, кычкылтектин жетишсиздигин пайда кылат.
Анын жетишпегендигинен эс тутум жана ой жүгүртүүдө көйгөйлөр пайда болот.

Балаңыздын гармониялуу өнүгүшүн каалайсызбы?
Анда гаджеттерди азыраак көрсөтүп, кыймылын көбөйтүңүз