“Бакытты көп ойлочу болдум. Бакыт. Беш эле тамга. Бирок ошол беш тамганын бирөө да мага ашпаган сыяктуу…”
45 жаштагы аял каарманымды түшүнүш үчүн анын атынан күндөлүк жазып жатам. Тырмакчадагы сүйлөмдөр ошонуку — баш каарманымдыкы, Махабаттыкы.
*
Токмокто атамдын бир тууган эжесинин кызы жашайт. Аты - Гүлмира. Гүлмира абжемдин үйү Бишкекке жаңы келген жылы мен үчүн эң жылуу, эң сүйкүмдүү жер болду. Дем алыш сайын жол баштыгымды түйүнүп Токмокко сүйүнүп жөнөп кетчүмүн. Токмок мага Алайдан кийинки экинчи үй, Гүлмира эжем мага экинчи апа болуп алды. Бирок, кийин эмне болду, билбейм. Каттамым айлап азайып отуруп, Токмокко аягым үзүлдү. “Шаарга көнүп алып, бизди карабай койдуң” деп кейиди бир жолу Гүлмира абжем. Кечирим сурап, бир аз барымыш болуп жүрүп, кайра эле байланышым үзүлүп кетти. Акыркы көрүшкөнүбүздөн бери 5 жыл өтүптүр. Жыл сайын белектеримди камдап, гүл көтөрүнүп алып барып келүүнү ойлоном, ишке алаксып жүрүп жыл оошуп кетет. Иштин көптүгү да шылтоо го. Жоголуп кеткеним үчүн эле уялып барбайм. Анткен сайын ортодо аралык алыстап, “уялуу” андан бетер күчөп барат. Ушундай парадокс.
Адамдар оңой эле алыстап кетерин ойлоном. Айрыкча мен, мен адамдардан оңой эле алыстап кетем. Сагынып атып, уялып атып, оңой эле алыстап кетем.
Бул жерден да алыстап кеттим. Жазбай калдым. Сөз жоктугунан эмес. Сөз көп. Сөз мурдагыдан да көп. Алыстаган сайын сөз көбөйөт экен. Сөз көбөйгөн сайын сүйлөш кыйын болот экен. Сөз көбөйгөн сайын жазыш кыйын болот экен.
Бул жер менин Токмогум болду. Күн алыс “белегимди камдап, гүл көтөрүнүп”, жаңы текст менен кирип келгим келет. Узакка созулган үнсүздүктү бузгум келбей, оюмду ойго жутуп, сөзүмдү аборт кылып тим калам.
Текст эмнеге жазылсын, эмнеге окулсун? Билбейм. Жазгым келе бергенин билем. Окугусу келе бергендер бар экенин билем.
Каналга эң алгач жазылган тексттердин биринде мындай сүйлөмдөр бар:
“Көл бетинде тең жарылган муздун эки тарабында калгандай, улам бири-бирибизден алыстай бердик. Балким, бул – тагдыр. Барыбир ал муз жарылышы керек беле. Ким билет...
Ортобуздагы аралык чоңоюп отуруп, чоң деңизге айланды. Эки аралдын жээгинен кээде гана кол булгалашып койбосок, дээрлик корүшпөй калдык.”
Алыстап кетүү канчалык оңой. Унчукпай коюу канчалык ыңгайлуу. Азыр өзүмдөн алыстап кеткендеймин. Бул каналдагы тексттер берки жээкте туруп алып аркы жээктеги өзүмө кол булгалоом болчу.
Кол булгалашып туралы.
Сүйлөшө жүрөлү.
45 жаштагы аял каарманымды түшүнүш үчүн анын атынан күндөлүк жазып жатам. Тырмакчадагы сүйлөмдөр ошонуку — баш каарманымдыкы, Махабаттыкы.
*
Токмокто атамдын бир тууган эжесинин кызы жашайт. Аты - Гүлмира. Гүлмира абжемдин үйү Бишкекке жаңы келген жылы мен үчүн эң жылуу, эң сүйкүмдүү жер болду. Дем алыш сайын жол баштыгымды түйүнүп Токмокко сүйүнүп жөнөп кетчүмүн. Токмок мага Алайдан кийинки экинчи үй, Гүлмира эжем мага экинчи апа болуп алды. Бирок, кийин эмне болду, билбейм. Каттамым айлап азайып отуруп, Токмокко аягым үзүлдү. “Шаарга көнүп алып, бизди карабай койдуң” деп кейиди бир жолу Гүлмира абжем. Кечирим сурап, бир аз барымыш болуп жүрүп, кайра эле байланышым үзүлүп кетти. Акыркы көрүшкөнүбүздөн бери 5 жыл өтүптүр. Жыл сайын белектеримди камдап, гүл көтөрүнүп алып барып келүүнү ойлоном, ишке алаксып жүрүп жыл оошуп кетет. Иштин көптүгү да шылтоо го. Жоголуп кеткеним үчүн эле уялып барбайм. Анткен сайын ортодо аралык алыстап, “уялуу” андан бетер күчөп барат. Ушундай парадокс.
Адамдар оңой эле алыстап кетерин ойлоном. Айрыкча мен, мен адамдардан оңой эле алыстап кетем. Сагынып атып, уялып атып, оңой эле алыстап кетем.
Бул жерден да алыстап кеттим. Жазбай калдым. Сөз жоктугунан эмес. Сөз көп. Сөз мурдагыдан да көп. Алыстаган сайын сөз көбөйөт экен. Сөз көбөйгөн сайын сүйлөш кыйын болот экен. Сөз көбөйгөн сайын жазыш кыйын болот экен.
Бул жер менин Токмогум болду. Күн алыс “белегимди камдап, гүл көтөрүнүп”, жаңы текст менен кирип келгим келет. Узакка созулган үнсүздүктү бузгум келбей, оюмду ойго жутуп, сөзүмдү аборт кылып тим калам.
Текст эмнеге жазылсын, эмнеге окулсун? Билбейм. Жазгым келе бергенин билем. Окугусу келе бергендер бар экенин билем.
Каналга эң алгач жазылган тексттердин биринде мындай сүйлөмдөр бар:
“Көл бетинде тең жарылган муздун эки тарабында калгандай, улам бири-бирибизден алыстай бердик. Балким, бул – тагдыр. Барыбир ал муз жарылышы керек беле. Ким билет...
Ортобуздагы аралык чоңоюп отуруп, чоң деңизге айланды. Эки аралдын жээгинен кээде гана кол булгалашып койбосок, дээрлик корүшпөй калдык.”
Алыстап кетүү канчалык оңой. Унчукпай коюу канчалык ыңгайлуу. Азыр өзүмдөн алыстап кеткендеймин. Бул каналдагы тексттер берки жээкте туруп алып аркы жээктеги өзүмө кол булгалоом болчу.
Кол булгалашып туралы.
Сүйлөшө жүрөлү.