"#ЧООЧУНКИШИ". 9-БОЛУК
Тигил кишинин суроосуна жооп кайтара албай эстен танып турдук.Абалабызга тушунгондой болгон бироого бизге минтип кайрылды;
-Эмилим курулушта иштейт дечуу эмес беле апан,ошол иштеген жерине барып,энем олду деп жардам сура. Ушул айтылган соз Эмилге кандай таасир берди билбейм менин журогувумдон чыккан жагымсыз толкун мээме барып урулуп анан эки чыкыйым кысылып чыкты. Кошуналар олукту алып, устун шейшеп менен жаап кошого тартып кеткен кийин ,эженин кроватынын баш аягын тытып жатып 150 сом таптык.Бул арзыбаган неме эмнеге жетет. Эки уч бала кенешип тунку жортуулга чыгып ,Эмилге жардам бермекчи болдук.Бизде азыр мындан башка арга жок болуучу.Баягы жоболондуу алармандан карызга акча сурасак товарынарды алып келип коргозмойун бир тыйын бере албайм деп созубузду укпай койду.Анан эн зарыл болгон товары норка же суусар экен.Биз анын сезону эмес экенин айтып жалдырадык. Акыры аял бизди зекий карады:Мурда алтын шакек алтын иймек дегендерди алып келип калуучу эмес беленер .Эмне анын сезону да бутуп калыптырбы? Биз ундобой кайра чыктык.Четки аялдамалардын биринен болбосо биринен болуп калаар деген ойдо автобуска тушуп жоноп калдык.Жургунчулордун арасынан башкалардан озгочо айырмаланып колуна жарашыктуу алтын шакек салынып турган ,улгайып калган салабаттуу аялга козубуз тушту.Ал тушууго камына баштаганда бизда ордубуздан жылып эшик жака бет алдык.Машинадан кудай жалгап тигил аялдан башка жан адам тушподу.Сонун болду деп ойлдук.Шырт алдырбай артынан жете келип:Кыйкырба олосун!,-дедик бычак корсотуп.Аял калтырап унсуз турду.Колтугуна кыскан сумкасын жулуп алып ичинен намиянын анын колундагы кош шакекти сууруп алдык.Аял бизден бошоноор бошонбостон эле : Оо, журт, оо эл журт, жарда-а-м-аа, жардам бергиле, каракчылар тоноп кетти,-деп айгайлап кала берди.
Бул табылга биз учун жетишсиз болуучу.Анткени биздин алармааныбыз товарды эн апзан алуучу.Баса эсибизди жыйып,баякы акча салган наяманы карасак ичинде элуу сомго жетпеген акча бар экен.Учообуз тен суйлошпой унсуз келаттык.Журогумдун урушу али басылбай муундарым калтырайт.Кочо ээндеп машиналардын журушу ээндей баштады.
Мемиреген ушул тынчтыкты кимдир бирөөнүн такылдай баскан добушу бузуп жибергендей болду.Биз бактын көлөкөсүнө жашынып тура калдык.Тура тушубузга келенгде шыңга бойлуу кыздын жалгыз келаткан сөлөкөтүн көрүп ,мышыктай болуп атып чыктык.Сен бакырып жибердиң.
Анда эмне болгонун мен айтпасам да ,өзүң жакшы билесиңда Жайнагүл.Ошол түндөгү ,сенин алдыңдагы күнөөмдү эстегенде жүрөгүм торго түшкөн жырткычтын жүрөгүндөй түрсүлдөгөнүн айтпа.Адам уялганынан өлбөйт тура.Алтындай болгон жазыгы жок адамды өлтүргөнүбүз ,арамдан тапкан акчабызды кошуп,Аккыз эжени акыркы сапарга узатып кала бердик.
Ошондо ,акылыбызды кудай алганда ,Эсен ага менен Аккыз эженин ага-тууганына ,жакшы санаалаш жоролоруна кабар берүү эч үимибиздин эсибизге келбептир.Вл жөнүндө эч ким да бизге эскертпептир. Кийин Эмилге көп кишилер таарынып,наразы болуп жүрүштү.Эми ойлосом өлүк көмүлбөй калчуудай болуп,бекер эле урунуп-беринип кетиптирбиз. Аккыз эженин бир кошунасы эл депутаттарынын шаардык совеьине барып,ал -абалды түшүндүрүп айткан имиш.Сөөктү коюуга ошол жактан бир топ жардам берип кетиши.Зыйнаттын окуган жеринен мугалимдер, окуучулар келишти." өлүктүн да өз ырыскысы болот " ,-деп айткан сөздүн чындыгы бар экенине ошондо түшүндүм.Эженин кыркынан кийин горОНО менен эл депутаттарынын шаардык аткаруу комитетинин кийлигишүүсү менен балдардын баары мектеп интернатка өткөрүлдү.Үйдө Эмил менен Зыйнат үчөөбүз калдык.
Биз жаман жолдо кезиккенде күркүрөгөн күз болсо арадан айлар өтүп,кайра жаркыраган жаз келди.Баягы уурулук менен киши тоноону Эмил экөөбүз тен таштаганбыз. Мен тигилер менен жүрүп,экинчи жылы окууга өтөм деген тилегиме жете албай калдым.Аны билесиң.Окуу эмес учетумдун жоктугунан эч жерге ишке албады.Эмил болсо Ата Мекенди коргоо милдетин өтөгөнгө кеткен.Аккыз эженин өлүмүнө себепкер болуп ,эне алдында ачылган биздин айып,бизге чон сабак болду Жайнагүл.Жамандыктан оозу күйгөн Толкунбек,эми кайда,эмне кылып жүрөт болду экен дээрсиң.Каргышка калган киши оңойлук менен оңолбойт
Тигил кишинин суроосуна жооп кайтара албай эстен танып турдук.Абалабызга тушунгондой болгон бироого бизге минтип кайрылды;
-Эмилим курулушта иштейт дечуу эмес беле апан,ошол иштеген жерине барып,энем олду деп жардам сура. Ушул айтылган соз Эмилге кандай таасир берди билбейм менин журогувумдон чыккан жагымсыз толкун мээме барып урулуп анан эки чыкыйым кысылып чыкты. Кошуналар олукту алып, устун шейшеп менен жаап кошого тартып кеткен кийин ,эженин кроватынын баш аягын тытып жатып 150 сом таптык.Бул арзыбаган неме эмнеге жетет. Эки уч бала кенешип тунку жортуулга чыгып ,Эмилге жардам бермекчи болдук.Бизде азыр мындан башка арга жок болуучу.Баягы жоболондуу алармандан карызга акча сурасак товарынарды алып келип коргозмойун бир тыйын бере албайм деп созубузду укпай койду.Анан эн зарыл болгон товары норка же суусар экен.Биз анын сезону эмес экенин айтып жалдырадык. Акыры аял бизди зекий карады:Мурда алтын шакек алтын иймек дегендерди алып келип калуучу эмес беленер .Эмне анын сезону да бутуп калыптырбы? Биз ундобой кайра чыктык.Четки аялдамалардын биринен болбосо биринен болуп калаар деген ойдо автобуска тушуп жоноп калдык.Жургунчулордун арасынан башкалардан озгочо айырмаланып колуна жарашыктуу алтын шакек салынып турган ,улгайып калган салабаттуу аялга козубуз тушту.Ал тушууго камына баштаганда бизда ордубуздан жылып эшик жака бет алдык.Машинадан кудай жалгап тигил аялдан башка жан адам тушподу.Сонун болду деп ойлдук.Шырт алдырбай артынан жете келип:Кыйкырба олосун!,-дедик бычак корсотуп.Аял калтырап унсуз турду.Колтугуна кыскан сумкасын жулуп алып ичинен намиянын анын колундагы кош шакекти сууруп алдык.Аял бизден бошоноор бошонбостон эле : Оо, журт, оо эл журт, жарда-а-м-аа, жардам бергиле, каракчылар тоноп кетти,-деп айгайлап кала берди.
Бул табылга биз учун жетишсиз болуучу.Анткени биздин алармааныбыз товарды эн апзан алуучу.Баса эсибизди жыйып,баякы акча салган наяманы карасак ичинде элуу сомго жетпеген акча бар экен.Учообуз тен суйлошпой унсуз келаттык.Журогумдун урушу али басылбай муундарым калтырайт.Кочо ээндеп машиналардын журушу ээндей баштады.
Мемиреген ушул тынчтыкты кимдир бирөөнүн такылдай баскан добушу бузуп жибергендей болду.Биз бактын көлөкөсүнө жашынып тура калдык.Тура тушубузга келенгде шыңга бойлуу кыздын жалгыз келаткан сөлөкөтүн көрүп ,мышыктай болуп атып чыктык.Сен бакырып жибердиң.
Анда эмне болгонун мен айтпасам да ,өзүң жакшы билесиңда Жайнагүл.Ошол түндөгү ,сенин алдыңдагы күнөөмдү эстегенде жүрөгүм торго түшкөн жырткычтын жүрөгүндөй түрсүлдөгөнүн айтпа.Адам уялганынан өлбөйт тура.Алтындай болгон жазыгы жок адамды өлтүргөнүбүз ,арамдан тапкан акчабызды кошуп,Аккыз эжени акыркы сапарга узатып кала бердик.
Ошондо ,акылыбызды кудай алганда ,Эсен ага менен Аккыз эженин ага-тууганына ,жакшы санаалаш жоролоруна кабар берүү эч үимибиздин эсибизге келбептир.Вл жөнүндө эч ким да бизге эскертпептир. Кийин Эмилге көп кишилер таарынып,наразы болуп жүрүштү.Эми ойлосом өлүк көмүлбөй калчуудай болуп,бекер эле урунуп-беринип кетиптирбиз. Аккыз эженин бир кошунасы эл депутаттарынын шаардык совеьине барып,ал -абалды түшүндүрүп айткан имиш.Сөөктү коюуга ошол жактан бир топ жардам берип кетиши.Зыйнаттын окуган жеринен мугалимдер, окуучулар келишти." өлүктүн да өз ырыскысы болот " ,-деп айткан сөздүн чындыгы бар экенине ошондо түшүндүм.Эженин кыркынан кийин горОНО менен эл депутаттарынын шаардык аткаруу комитетинин кийлигишүүсү менен балдардын баары мектеп интернатка өткөрүлдү.Үйдө Эмил менен Зыйнат үчөөбүз калдык.
Биз жаман жолдо кезиккенде күркүрөгөн күз болсо арадан айлар өтүп,кайра жаркыраган жаз келди.Баягы уурулук менен киши тоноону Эмил экөөбүз тен таштаганбыз. Мен тигилер менен жүрүп,экинчи жылы окууга өтөм деген тилегиме жете албай калдым.Аны билесиң.Окуу эмес учетумдун жоктугунан эч жерге ишке албады.Эмил болсо Ата Мекенди коргоо милдетин өтөгөнгө кеткен.Аккыз эженин өлүмүнө себепкер болуп ,эне алдында ачылган биздин айып,бизге чон сабак болду Жайнагүл.Жамандыктан оозу күйгөн Толкунбек,эми кайда,эмне кылып жүрөт болду экен дээрсиң.Каргышка калган киши оңойлук менен оңолбойт