"Акыркы жолу качан ыйладың,"- деп сурады. Эстей албай койдум. Балким кино көрүп, же китеп окуп, же түшүмдө ыйлагандырмын. Эстей албай койдум.
Көпүрөдө турабыз. Көпүрөдө суу өйдөдөн сага агып келип, сенден ылдыйга агып кетет. Мен ылдыйды, ал өйдө жакты карап турабыз.
- Сага кайсынысы жагат, суунун агып келгениби, же агып кеткениби? - деп сурадым.
- Хмм. Сени сүйгөндүбү, же сен сүйгөндүбү деп сурап жатасың го ээ? - дейт.
- Жок. Суу жөнүндө эле сурадым - дедим аккан суудан көз албай. Ал ойлонуп калды. Анан колдорун көкүрөгүнө коюп:
- Менден кетип жаткан суу - деди.
Эми мен өйдөнү, ал ылдыйды карап калдык.
- Сенчи, - деди ал бир убакта. - Сенчи?
- Мен... Мага көчөнүн ортосунда туруп алып, машинелердин агымын карап турган жагат. Андайда мага менден кетип жаткан машинелер жылуу көрүнүшөт, артындагы кызыл жарыктары менен. А бул жерде... а бу жерде өйдө караган жагып жатат - дедим. Агымды бойлоп баш көтөрсөм, суу аккан канал ичкерип отуруп, анын башына калпактай тоолор кийилип калышыптыр.
- Демек, сүйүлгөн жагат экен да - деди сынаган үнү менен.
- Билбейм. Мен болгону суу жөнүндө айттым.
Анан экөөбүз унчукпай калдык. Батып бараткан күндөн кызарган тоонун чокуларына кошулуп көчөлөрдөгү чырактар күйө баштады. Биз суунун дабышы менен ары жактагы машинелерди тыңшап, бир аз унчукпай турдук. Анан китептер жөнүндө сүйлөшүп баштадык. Колдорубуздагы китептерди карап туруп, бир күн жолугуп, сүйлөшпөй эле китеп окуп отурсак деп макулдаштык. Бир убакта тилимден бирөө бурагансып:
- Уксаң, сен менен көп сүйлөшкөн сайын кубанып жатам. Сен акылдуу болгонуң үчүн кубанычтамын. Башында андай сезилбедиң эле, - деп алышы деп алып, тишимдин кирин соруп туруп калдым. Ал да унчукпайт. Болгону "рахмат" демиш болду. Көңүлү түшүп-түшпөгөнүн күүгүмдөн байкай албай, колумдагы китепти мыжыгып алып, ар нерсени айтып сөзүмдүн актыгын далилдегенче аны жооткото баштадым. Сөз башкага бурулгандай болду. Дагы бир топко турдук. Жылуу коштошкондой болдук.
Бул окуянын аягы жок. Ошентип эле унутулуп кетмек. Баягыда Кочкордон келатып, 16-жылкы курмандар үчүн эстеликке токтоп, куран окудук. Ошол жерде көзүм жашылданып отуруп, көпүрөдөгү кечти эстедим. Анан мен ыйлаган күндөрдүн баары эсиме келе түштү. Кайрадан көпүрөгө жетип барып, ага баарын айтып бергим келди. Ал мени угуп отуруп сөзсүз ыйламак. Себеби, анын ый тууралуу суроосуна "сенчи?" деп сураганымда, көп ыйларын, күн сайын ыйларын айткан болчу. Мен ошондо анын ыйлай аларына суктандым эле. Ыйлай алган кандай жакшы. Ыйлабай койгон жаман деле эмес. Бирок ыйлай алган кандай жакшы.
Менин азыр ыйлагым келген жок. Жөн эле, унута электе жазып коеюн дедим. Баягыда Үркүндү эстеп жашыганым болбосо, көптөн бери ыйлай элекмин. Бирок ыйлаган күндөр эсимде.
Көпүрөдө суу өйдөдөн сага агып келип, сенден ылдыйга агып кетет. Кээде аны карап туруп, ыйлап аласың, көздөрүң кургак бойдон.
Көпүрөдө турабыз. Көпүрөдө суу өйдөдөн сага агып келип, сенден ылдыйга агып кетет. Мен ылдыйды, ал өйдө жакты карап турабыз.
- Сага кайсынысы жагат, суунун агып келгениби, же агып кеткениби? - деп сурадым.
- Хмм. Сени сүйгөндүбү, же сен сүйгөндүбү деп сурап жатасың го ээ? - дейт.
- Жок. Суу жөнүндө эле сурадым - дедим аккан суудан көз албай. Ал ойлонуп калды. Анан колдорун көкүрөгүнө коюп:
- Менден кетип жаткан суу - деди.
Эми мен өйдөнү, ал ылдыйды карап калдык.
- Сенчи, - деди ал бир убакта. - Сенчи?
- Мен... Мага көчөнүн ортосунда туруп алып, машинелердин агымын карап турган жагат. Андайда мага менден кетип жаткан машинелер жылуу көрүнүшөт, артындагы кызыл жарыктары менен. А бул жерде... а бу жерде өйдө караган жагып жатат - дедим. Агымды бойлоп баш көтөрсөм, суу аккан канал ичкерип отуруп, анын башына калпактай тоолор кийилип калышыптыр.
- Демек, сүйүлгөн жагат экен да - деди сынаган үнү менен.
- Билбейм. Мен болгону суу жөнүндө айттым.
Анан экөөбүз унчукпай калдык. Батып бараткан күндөн кызарган тоонун чокуларына кошулуп көчөлөрдөгү чырактар күйө баштады. Биз суунун дабышы менен ары жактагы машинелерди тыңшап, бир аз унчукпай турдук. Анан китептер жөнүндө сүйлөшүп баштадык. Колдорубуздагы китептерди карап туруп, бир күн жолугуп, сүйлөшпөй эле китеп окуп отурсак деп макулдаштык. Бир убакта тилимден бирөө бурагансып:
- Уксаң, сен менен көп сүйлөшкөн сайын кубанып жатам. Сен акылдуу болгонуң үчүн кубанычтамын. Башында андай сезилбедиң эле, - деп алышы деп алып, тишимдин кирин соруп туруп калдым. Ал да унчукпайт. Болгону "рахмат" демиш болду. Көңүлү түшүп-түшпөгөнүн күүгүмдөн байкай албай, колумдагы китепти мыжыгып алып, ар нерсени айтып сөзүмдүн актыгын далилдегенче аны жооткото баштадым. Сөз башкага бурулгандай болду. Дагы бир топко турдук. Жылуу коштошкондой болдук.
Бул окуянын аягы жок. Ошентип эле унутулуп кетмек. Баягыда Кочкордон келатып, 16-жылкы курмандар үчүн эстеликке токтоп, куран окудук. Ошол жерде көзүм жашылданып отуруп, көпүрөдөгү кечти эстедим. Анан мен ыйлаган күндөрдүн баары эсиме келе түштү. Кайрадан көпүрөгө жетип барып, ага баарын айтып бергим келди. Ал мени угуп отуруп сөзсүз ыйламак. Себеби, анын ый тууралуу суроосуна "сенчи?" деп сураганымда, көп ыйларын, күн сайын ыйларын айткан болчу. Мен ошондо анын ыйлай аларына суктандым эле. Ыйлай алган кандай жакшы. Ыйлабай койгон жаман деле эмес. Бирок ыйлай алган кандай жакшы.
Менин азыр ыйлагым келген жок. Жөн эле, унута электе жазып коеюн дедим. Баягыда Үркүндү эстеп жашыганым болбосо, көптөн бери ыйлай элекмин. Бирок ыйлаган күндөр эсимде.
Көпүрөдө суу өйдөдөн сага агып келип, сенден ылдыйга агып кетет. Кээде аны карап туруп, ыйлап аласың, көздөрүң кургак бойдон.