"#ЧООЧУНКИШИ". 6-БОЛУК
-Бул жакка эмнеге келдин эле?-деп сурады Эмил.
-Окууга!-дедим туноруп
-Оттуну?-
-Акыркы экзаменден кулап калды.
-Кулап калдым дечи, эчтеке эмес, окубаган кишилер олуп калыпырбы. Балким келеркиде оторсун.
-Ооба, келеркиде отууго аракет кылып крром дечи, бирок бир жаман жери ортодо бир жылотуп жатпайбы. Аскердик милдетимда мойнумда. Балким солдатка кетип каламбы, билейм. Азыр эчтеке чече элекмин. Озун окуп жатасынбы?- дедим.
-Откон жылы откон элем. Бирок кийин озум окугум келбеди. Кышкы семестрден кийин таштап койдум.
Оозум ачылып, коздорум чакчая тушсо керек. Эмил мени далыга чаап,унун баатырсына чыгарды.
-Эмнеге мынча тан каласын. Тим эле эсин ооп кеттида, ыя дос!
-Эс ообой турган жорукпу. Окууга отуп алып, окубай таштап койгон кантип болсун. Туу, ушундай экенсин ээ. Эл окууга ото албай журсо, сен...
-Койчу, эми, откон ишти козгобой. Менин ордумда сен болсон, сенда окубай калмаксын. Билбей туруп эмне кереги бар тынсынып. Атам олгондон кийин апам оорукчал болуп калды. Эки жылдан бери тошокто. Аны уккандырсын. Менден кийин бобоктоум жаш. Эн мектерке быйыл барат. Балдарды интернатка откоролу десе апам болбой койду.
Козум откончо мандайымда чогуу турушсун дейт.
Эмилдин айткан создорун угуп, журогум эзилип турду. Мен булар жонундо мурун эмне учун ойлогон жокмун деп кейип турдум. Бираз унчукпай тургандан кийин Эмил мага карады:
-Эми озун эмне кылсам деп турасын?
-Билбейм. Уйго кетемго.
-Журу биздикине, кетээрсн кийин.
Мен Эмилди коруп, бир тууганымы коргонсуп, тобомдон ылдый басып турган оор жуктон женилдей тушконсуп калдым.
Жолдо келатып эмил мага:
-Толкунбек сенде акча барбы?-" деди ынанды очуп.
-Бар. Эмне кыласын?
-Эмне кылганды сурап эмне кыласын. Канча акчан бар?
-Жуз сомго жетеби, жетпейби билбейм.
-Мейли канча болсо мага, мага карыз берип тур. Бир эки кундо кайра берем. Бир жаман ишке чалдыгып калдым.
-Кандай жаман иш?-дедим чочуп.
-Алган айлыгымды уттуруп жибердим.
-Кимге?
-Карта ойноп балдарга. А уйдогулор болсо, менин айлыгымды куиуп олтурушат. Куру кол баргандан коркуп жатам апамдан. Анын устуно биринчи маянам эле.
Чонтогумдо болгон баардык акчаны сууруп Эмилге карматтым. Ал санап алды "Соодада достук жок"-деди мага карап эстуусунуп.
-Сени бул жакка кандай периште айдап келди экен ыя, досум. Эми сенден суранаарым , "Менден Толкунбек акча алды эле" деп оозундан уйдогулордун эчкимисини чыкчу болбосун.
Эмил экообуз уйго ээрчишип кирдик. Аккыз эже мени дароо коруп тааныды.
-Э, кагылайын, сен Толкунбексини? Жакшы турасынарбы? Келчи бери, бетинден ооп коеюн. Оо, чон азамат болгон турбайсынбы. Аман бол.
Эже менен учурашып, ал-жайын, ден соолугун сурап жанында турдум.
-Бул жакка кандайча келип калын, балам?
-Окууга келиптир,аа- Менден мурун Эмил жооп берди.
-Кайсы окууга келдин эле? Оттуну анан?
-Отпой калдым, экзаменден кулап.- Куноолуу адамдардай шылкыйып жер тиктедим.
-Ат-а-а, атайын келип окууга отпой калганын жаман болгон тура. Тигил байкуш балам оз кучу менен отуп алып, мага карап таштап койбодубу. Биздин турмуш ушундай, балам.
Тошокто жатканыма эки жыл болду. Башкасын тилебей ден соолукту тилей турган экен. Ден соолугунар болсо, бардыгына жетишесинер. Мынтип ойноп ойну, кулуп кулкусу канып, окуп окуусун буто электе Эмилимин мойнуна бир чон уй булонун милдети жуктолуп олтурат. Кабыргасы катып, балтыр эти толо электе оор жумушка кирип алды. Айла жок, атасынан алган сексен сом эмнеге жетмек эле. Баардыгы ичеерман жэрман. Кундон кцнго булардын кийгкн кийимида курсагыда чоноет экен. Эсендин тапканына эсирип журуп эч жерде иштебейда калыптырмын. Кокурок семиз кезде мындай кун башка тушот деп ким ойлоптур. Бир жерде иштеп элчилеп эмгек кылган болсом, окмоттон, ай сайын башкалар алган акчаны менда алып турмак экенмин." Жоо кеткенден кийин кылычынды ташка чап" болуп, эми туштон кийин окунуп отурам. Мына ушундай, Толкунбек балам.
-Бул жакка эмнеге келдин эле?-деп сурады Эмил.
-Окууга!-дедим туноруп
-Оттуну?-
-Акыркы экзаменден кулап калды.
-Кулап калдым дечи, эчтеке эмес, окубаган кишилер олуп калыпырбы. Балким келеркиде оторсун.
-Ооба, келеркиде отууго аракет кылып крром дечи, бирок бир жаман жери ортодо бир жылотуп жатпайбы. Аскердик милдетимда мойнумда. Балким солдатка кетип каламбы, билейм. Азыр эчтеке чече элекмин. Озун окуп жатасынбы?- дедим.
-Откон жылы откон элем. Бирок кийин озум окугум келбеди. Кышкы семестрден кийин таштап койдум.
Оозум ачылып, коздорум чакчая тушсо керек. Эмил мени далыга чаап,унун баатырсына чыгарды.
-Эмнеге мынча тан каласын. Тим эле эсин ооп кеттида, ыя дос!
-Эс ообой турган жорукпу. Окууга отуп алып, окубай таштап койгон кантип болсун. Туу, ушундай экенсин ээ. Эл окууга ото албай журсо, сен...
-Койчу, эми, откон ишти козгобой. Менин ордумда сен болсон, сенда окубай калмаксын. Билбей туруп эмне кереги бар тынсынып. Атам олгондон кийин апам оорукчал болуп калды. Эки жылдан бери тошокто. Аны уккандырсын. Менден кийин бобоктоум жаш. Эн мектерке быйыл барат. Балдарды интернатка откоролу десе апам болбой койду.
Козум откончо мандайымда чогуу турушсун дейт.
Эмилдин айткан создорун угуп, журогум эзилип турду. Мен булар жонундо мурун эмне учун ойлогон жокмун деп кейип турдум. Бираз унчукпай тургандан кийин Эмил мага карады:
-Эми озун эмне кылсам деп турасын?
-Билбейм. Уйго кетемго.
-Журу биздикине, кетээрсн кийин.
Мен Эмилди коруп, бир тууганымы коргонсуп, тобомдон ылдый басып турган оор жуктон женилдей тушконсуп калдым.
Жолдо келатып эмил мага:
-Толкунбек сенде акча барбы?-" деди ынанды очуп.
-Бар. Эмне кыласын?
-Эмне кылганды сурап эмне кыласын. Канча акчан бар?
-Жуз сомго жетеби, жетпейби билбейм.
-Мейли канча болсо мага, мага карыз берип тур. Бир эки кундо кайра берем. Бир жаман ишке чалдыгып калдым.
-Кандай жаман иш?-дедим чочуп.
-Алган айлыгымды уттуруп жибердим.
-Кимге?
-Карта ойноп балдарга. А уйдогулор болсо, менин айлыгымды куиуп олтурушат. Куру кол баргандан коркуп жатам апамдан. Анын устуно биринчи маянам эле.
Чонтогумдо болгон баардык акчаны сууруп Эмилге карматтым. Ал санап алды "Соодада достук жок"-деди мага карап эстуусунуп.
-Сени бул жакка кандай периште айдап келди экен ыя, досум. Эми сенден суранаарым , "Менден Толкунбек акча алды эле" деп оозундан уйдогулордун эчкимисини чыкчу болбосун.
Эмил экообуз уйго ээрчишип кирдик. Аккыз эже мени дароо коруп тааныды.
-Э, кагылайын, сен Толкунбексини? Жакшы турасынарбы? Келчи бери, бетинден ооп коеюн. Оо, чон азамат болгон турбайсынбы. Аман бол.
Эже менен учурашып, ал-жайын, ден соолугун сурап жанында турдум.
-Бул жакка кандайча келип калын, балам?
-Окууга келиптир,аа- Менден мурун Эмил жооп берди.
-Кайсы окууга келдин эле? Оттуну анан?
-Отпой калдым, экзаменден кулап.- Куноолуу адамдардай шылкыйып жер тиктедим.
-Ат-а-а, атайын келип окууга отпой калганын жаман болгон тура. Тигил байкуш балам оз кучу менен отуп алып, мага карап таштап койбодубу. Биздин турмуш ушундай, балам.
Тошокто жатканыма эки жыл болду. Башкасын тилебей ден соолукту тилей турган экен. Ден соолугунар болсо, бардыгына жетишесинер. Мынтип ойноп ойну, кулуп кулкусу канып, окуп окуусун буто электе Эмилимин мойнуна бир чон уй булонун милдети жуктолуп олтурат. Кабыргасы катып, балтыр эти толо электе оор жумушка кирип алды. Айла жок, атасынан алган сексен сом эмнеге жетмек эле. Баардыгы ичеерман жэрман. Кундон кцнго булардын кийгкн кийимида курсагыда чоноет экен. Эсендин тапканына эсирип журуп эч жерде иштебейда калыптырмын. Кокурок семиз кезде мындай кун башка тушот деп ким ойлоптур. Бир жерде иштеп элчилеп эмгек кылган болсом, окмоттон, ай сайын башкалар алган акчаны менда алып турмак экенмин." Жоо кеткенден кийин кылычынды ташка чап" болуп, эми туштон кийин окунуп отурам. Мына ушундай, Толкунбек балам.