Kloop кыргызча

«Сапат» билим берүү мекемелери түрк мамлекеттик «Маариф» фондуна өткөрүлөт

31-декабрда президенттин администрациясында Министрлер кабинетинин төрагасынын орун басары Эдил Байсалов «Маариф» фондунун өкүлү Хүснү Биржан менен жолукту. Минкабдын басма сөз кызматы билдиргендей, жолугушууда Байсалов «Сапат» билим берүү мекемелерин «Маариф» фондуна өткөрүү чечими кабыл алынганын жарыялады.

Минкабдын маалыматына ылайык, мындай чечим окуучулардын жана студенттердин таламдарын жана билим берүү тармагындагы ишенимдүү өнөктөш катары фонддун татыктуу аброюн камсыз кылуу менен негизделет.


«Маариф Фонду Кыргызстандагы беш жылдык ишинин ичинде улуттук да, эл аралык да талаптарга жооп берген билим берүү стандарттарынын сапатынын эң жогорку деңгээлин көрсөттү. “Сапат” тармагын башкарууну өткөрүп берүү студенттердин жана алардын ата-энелеринин кызыкчылыктарына жооп берип, алардын билим алуу шарттарын жана ар тараптуу өнүгүү перспективаларын бир топ жакшыртаарына ишенебиз», — деп билдирди Байсалов.

Ошондой эле Байсалов жаңы башкарууга өткөрүү процесси «мыйзам чегинде, эмгек жамааттарынын укуктарын коргоо жана окуу процессинин үзгүлтүксүздүгүн кепилдөө менен» жүргүзүлгөнүн белгиледи.

Өз кезегинде Хүснү Биржан «Маариф» фонду жакынкы айларда Кыргызстандагы билим берүү инфраструктурасын өнүктүрүү үчүн чоң инвестицияларды тарта турганын жана мектептердин тармагын кеңейтүүнү пландап жатканын айтты.

«Сапат» жетекчилиги бул чечим күтүүсүз болгонун билдирди. Ошол эле учурда алар бардык «юридикалык жана укуктук» нормалар сакталат деп үмүт артарын айтышты.

Түркия бийлиги «Сапатты» (мурдагы «Себат») 2016-жылы Түркиядагы аскердик төңкөрүш аракетинин уюштуруучусу деп эсептелген оппозициялык дин аалымы Фетхуллах Гүлен менен байланыштырып келген. Гүлен өзү төңкөрүшкө тийиштүү айыптоолорду четке каккан.

2016-жылы Түркия бийлиги Кыргызстандан 1992-жылдан бери иштеп келе жаткан «Себат» лицейлерин жабууну талап кылган. Бирок кыргыз бийлиги мындай сунуштан баш тартып, компромисс катары лицейлердин атын «Сапат» деп өзгөртүп, Кыргызстандын билим берүү министрлигин негиздөөчүлөрдүн курамына кошкон. Ошондой эле эки өлкө «Маариф» фондунун башкаруусундагы альтернативдүү мектептерди ачуу боюнча макулдашкан.

«Маариф» фонду 2016-жылы Түркиянын Билим берүү министрлигинин алдында негизделген. Анын максаты — бала бакчадан баштап университеттерге чейин чет өлкөлөрдөгү билим берүү мекемелерин башкаруу, маданий алмашууну илгерилетүү жана сапаттуу билим берүүнү жайылтуу.

#кабарлар

Минкабда ЭТТНди колдонуу тартибин жөнөкөйлөтүү боюнча мекемелер аралык жумушчу топ түзүлдү

Тиешелүү буйрукка 31-декабрда Министрлер кабинетинин төрагасы Адылбек Касымалиев кол койду.

Кабминдин басма сөз кызматынан билдиришкендей, жумушчу топко бир айлык мөөнөттө товарларды жүгүртүүдө электрондук товардык-транспорттук коштомо кагаздарды (ЭТТН) колдонуу тартибин жөнөкөйлөтүү боюнча иш алып барып, президенттин администрациясына сунуштарды киргизүү тапшырылды.

ЭТТНды толтуруу 2023-жылдын башынан бери милдеттүү болуп калган. Бирок бул талап жана салык тармагындагы башка жаңы киргизилген эрежелер көп жолу соодагерлердин нааразычылык акцияларына себеп болгон.

Өткөн жылдын 23-декабрында парламенттин бюджет боюнча комитетинин жыйынында Салык кызматынын төрагасы Алмамбет Шыкмаматов ЭТТНди салыктык жана бюджеттик негизги беш гана товар түрүнө калтырууну сунуштаган: нефть продукциялары, спирт, алкоголдук ичимдиктер, тамеки жана медициналык буюмдар. Ошондой эле ал ЭТТН шашылыш түрдө жана жетиштүү изилденбей киргизилгенин белгилеген. Кийинчерээк Кабмин ЭТТНди жокко чыгарбай, жөнөкөйлөтө турганын маалымдаган.

#кабарлар

Эл аралык ишкерлер кеңеши өлкөдө бизнес чөйрөсүнө кысым болуп жатканын билдирди

Быйыл Кыргызстандагы ишкерлер текшерүү, басым, мүлктөрүнүн мамлекетке алынышынан улам кыйынчылыкка туш болушту. Эл аралык ишкерлер кеңеши жыл жыйынтыгын чыгарып, бул ишкердик чөйрөгө терс таасир эткенин жазды.

Улуттук статистика комитетинин маалыматы боюнча, 2024-жылдын 11 айында мамлекет 1,2 триллион сомдон ашык киреше таап, экономика 9%га өскөн. Эл аралык ишкерлер кеңеши ошол эле учурда бизнес чөйрөсүндөгүлөр бир катар кыйынчылыкка туш болгонун белгиледи.

«Расмий маалыматка ылайык, 2024-жылдын декабрь айына карата мамлекетке 1 174 объект кайтарылган, алардын арасында базарлар, жер тилкелери, коммерциялык жана коммерциялык эмес имараттар, атайын объектилер жана социалдык объектилер (стадиондор, тарыхый имараттар, базарлар жана автобекеттер) бар»,

— дешти аталган кеңештен.

Билдирүүдө президенттин ишкерлерди текшерүүгө мораторий киргизгенине карабай, административдик кысым уланып жатканы айтылат. Быйыл ар кайсы тармактагы компаниялардын текшерилиши ишкерлер үчүн белгисиздик жаратып, алардын ишине кедергисин тийгизгени белгиленди.

«Бул жагдай айрым дипломатиялык өкүлчүлүктөрдүн маалыматы менен тастыкталууда, анда туруктуу бизнес чөйрөсүнүн жоктугу жана Кыргызстандын азыркыга чейин жогорку тобокелдиктерге ээ рынок болуп калгандыгы айтылат. Бул көбүнчө чоң белгисиздик шартта иштөөгө даяр болгон инвесторлорду гана тартып жатат»,

— деп айтылат билдирүүдө.

#кабарлар

Депутат Чойбеков шайлоодо добушун саткандарды айыпка жыгууну сунуштады

Жогорку Кеңештин депутаты Бактыбек Чойбеков Кылмыш-жаза кодексине өзгөртүүлөрдү киргизүүнү демилгелеп, шайлоодо добушун саткандарды жазага тартууну сунуштады. Документ коомдук талкууга коюлду.

Мындай чара демократиялык процессти бекемөө, шайлоочулардын эркин тандоосун камсыздоо жана тургундардын добуш сатып алуу аракеттери тууралуу кабар берүүсүнө түрткү болуу максатын көздөйт.

«Шайлоодогу мыйзам бузуулар, анын ичинде добуш сатуу аракети, мамлекеттеги демократиялык негиздерге коркунуч туудурат. Бул аракеттер элдин чыныгы эркин билдирүүсүн бузуп, шайлоо системасына ишенимди төмөндөтүп, жемкорлуктун түптөлүшүнө себеп болот», — деп жазылат документтин түшүндүрмөсүндө.

Депутат добуш саткан шайлоочуларды 10 миңден 20 миң сомго чейин айыпка жыгуун сунуш кылууда. Айыппулдан тышкары 120 саатка чейин мажбурлап коомдук жумушка тартса болот.

Чойбеков шайлоочулар добушун сатып алууга аракет кылгандар тууралуу өз ыктыяры менен билдирсе, аларды жоопкерчиликтен бошотууну сунуштады. Алар бул тууралуу териштирүү башталганга чейин тиешелүү органдарга айтышы керек.

2019-жылы ушундай эле мыйзам долбоорун мурдагы депутат Аида Исмаилова сунуштап чыккан. Анда айып пулдун өлчөмү 20-30 миң сом деп белгиленген.

#кабарлар

Кардарларды кыргыз тилинде тейлебеген мекемелерге чара көрүлүшү мүмкүн

Мамлекеттик тил боюнча улуттук комиссия Укук бузуулар жөнүндөгү кодекске өзгөртүүлөрдү киргизүүнү демилгелөөдө. Ага ылайык, кыргыз тилинде кызмат көрсөтүүдөн баш тарткан мекемелерге чара көрүлүшү ыктымал. Бул тууралуу комиссиянын төрагасы Мелис Мураталиев басма сөз жыйынында билдирди.

Анын айтымында, улуттук комиссияга тамактануучу жай, тойканаларда жана башка мекемелерде кардарларды орус тилинде гана тейлеп жаткандарга нааразы болгондор көп кайрылууда.

Мураталиев мыйзам бузгандарга административдик жоопкерчилик каралганы менен, мамлекеттик тил жөнүндөгү мыйзамда андай норма жок болгондуктан, буга чейин эч ким жоопко тартылбаганын белгиледи.

Анын айтымында, мыйзам долбоору боюнча административдик жоопкерчиликке мамлекеттик жана жеке уюмдар, ошондой эле тейлөө чөйрөсүндөгү ишканалар тартылат.

Азыркы мамлекеттик тил жөнүндөгү мыйзамга ылайык, кардарларга кыргыз тилинде кызмат көрсүтүлүшү керек, бирок аны менен катар расмий же башка тилде да кайталанышы мүмкүн. Ал эми товар же кызматтар тууралуу маалымат мамлекеттик жана расмий тилде берилет.

Июль айында президент «Мамлекеттик тил жөнүндө» конституциялык мыйзамга кол койгон. Анда мамлекеттик тилди колдонуу чөйрөлөрү так аныкталган.

Алсак, кыргыз тили мамлекеттик бийлик органдары, жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдары жана мамлекеттик ишканалар үчүн жумушчу тил болот.

Ал эми мамлекеттик кызматкерлер, депутаттар, педагогдор, судьялар, прокурорлор, адвокаттар, медицина кызматкерлери жана башка категориядагы жарандардын тобу кыргыз тилин билүүгө милдеттүү.

#кабарлар

ЖАКтын башчысы абактарда абалды туруксуздаштыруу аракети дароо токтотуларын айтты

Кечээ Жаза аткаруу кызматынын төрагасы Чыңгыз Кожошев Бишкектеги ТИЗО-1 жана бир катар абактагы соттолуучу жана айыпталуучулар менен жолукту. Бул тууралуу аталган кызматтан маалымдашты.

Кожошев соттолгондорго абактагы абалды туруксуздаштыруу аракети «мыйзамдуу чаралар менен дароо, чечкиндүү түрдө токтотуларын» айтты.

«Ал соттолгондорду сабырдуулукка үндөп, аларды үйүндө жакындары жана туугандары күтүп жатканын эскертип өттү», — дешти мекемеден. Ошондой эле соттолгондордун укуктары сакталарына кепилдик берерин баса белгилешти.

Кожошев кызматкерлерге соттолгондорго жакындары менен телефон аркылуу байланышуу үчүн шарт түзүүнү тапшырды. Ошондой эле абактагы жашоо шартты жакшыртууну жана социалдык жардамга муктаждарга колдоо көрсөтүүнү буйруду.

Мындан тышкары ЖАКтын башчысы соттолгондорду боштондукка чыгууга даярдоо, жумуш таап берүү, турак жай жана социалдык байланыштарды калыбына келтирүү маселелерин чечүүгө көмөктөшүүнү тапшырды.

Кечээ эле Башкы прокуратура абактагы абалды билүү үчүн ал жердеги кызматкерлердин зомбулугу тууралуу айыптоолорду териштире баштаган.

Буга чейин Акыйкатчы институту абактагы 20дан ашык соттолуучу кургак ачкачылкта экенин билдирген. Алардын жакындары муну Жаза аткаруу кызматына Кожошевдин жетекчи болуп дайындалганына каршы экени менен түшүндүргөн. Дагы эки киши арыз жазып, абакта аларды сабашканын айткан.

Ал эми Жаза аткаруу кызматы абактагы уруп-сабоо жана ачкачылык тууралуу маалыматты четке кагууда.

#кабарлар