КЫСКА-НУСКА

Айзирек ПОЛОТБЕК кызы

КЕСИРЧИЛИКПИ, КАНКОРЛУКПУ?

— Апа, боюмда болуп калыптыр...

— Ээ, алдырып сал, үч балаңды чоңойтсоң болот.

Чай үстүндөгү телефондо сүйлөшүү андан ары башка темада уланды.

Той башталып, мал союлду. Бооз экен.

— Убал эле болду го.

— И-ий, убал эле болуптур.

— Жаман ичим ачышты.

— Башкасын эле тандабай...

Боорукер адамдардын "боорукердиги" таңдантты.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

О'ШАКИР

ҮМҮТТҮН ТИЛЕГИ

I

"Шуу" – бул үн келиндин жүрөгүнө да, кулагына да угулду. Бир-эки кадам шилегиче болбоду. Ушунча тез жетип келди өркөчтөнгөн сел. Күтүүсүз "шуу" өнө боюн дүркүрөттү. "Көзүң жамандыкты көрбөсүн" дейт эл мындайды. Окторулган дарыя оозго кептеди жүрөгүн. Көз ачып жумганча ажал жетип келгенин сезген келин тестиер курактагы эки кызын чапчып, бооруна тартты. Далбастап жээкке кадам койду.

— Кач өйдөгө! – апасына жармашар болгон секелек бой кызына чаңырды. Өз үнүн өзү уккан жок келин. Күргүштөгөн сел оозунан жулуп кетти үндү. Өзүнө да угузбады өз үнүн.

Улуу кызы Үмүт экөөнүн аралыгы улам алыстап, жандалбастап экөө эки жакта...

Тоону томуруп келаткансыган сел агымы бел курчоодон тартты, чалып жыкты. Таман алдында таш да, жер да жылып, ага болбой өйдөгө тартылды. Кайра кулады. Оң, сол кучагына кыпчыган эки кызын бекем кысты боор-этке. Бири беш, бири алты жашар чүрпөлөрүн жүрөгүнө, бооруна кысты. Колунан жулкулдаткан суудан талашты периштелерин. Кыздарынын өмүрүн ажалдын оозунан жулуп алууга бар күчүн салды. Таканчыктап кайра турса, кайра көмөлөнүп кулап, буту жерден үзүлө берди. Арыда бой жетип, турмушка узар болуп турган кызы Үмүттү суу ала качып жөнөдү. Кыздарынын кайсы бирин куткарууга дарманы жетпеген энелик табияты өз жанын коргоону да унуткарып койду. Долуланган суу менен долуланып алышкан келиндин буту тамырынан жулунган өсүмдүктөй үзүлдү жерден. Тирүүлүктүн тамыры абадан үзүлүп баратты. Аба-демге жетпей баратып кайраттанды:

— Кучактагыла! Бекем! – оң, сол кучагындагы периштелерин абага – өйдөгө булкту. Он жети жашар кызы Үмүттүн караанын издеди көздөрү.

Таппады.

— Ап...ап-аа! – периштелери боорун тытмалаган келин жээктен, тирүүлүктөн алыстай берди. Үзүк-үзүк аба, үзүк-үзүк жашоо үчүн баш көтөрдү. Карышкан колдоруна кыпчыган чүрпөлөрүнө "кучакта!" дээр үнү үзүлгөнчө күрөштү өркөчтөнгөн суу менен.

Эки колун асманга сермегилеген Үмүттү көрдү.

— Үмү-үт!

— Ап-паа!

— Ап-ап...ап-паа! – эки колуна кыпчыган чүрпөлөрү сууга думугуп бараткан үндү укпады келин. Тирүү жандардын акыркы үндөрү эле бул.


II

— Чоңойгондо ким болосуң, кызым?

— Президент болом.

— Секетиң кетейиним, – дечү муну уккан чоң энесинин эбедейи эзилип. — Президент болушту ким коюптур сен экөөбүзгө. Адам болчу эң курдай. Адам болуу да оңойбу, – дечү көптү көргөн кары небересин мурундан чымчып эркелетип.

— Адам болом сөзсүз! – небереси Үмүт чечкиндүү жооп берчү такылдап.

— Кыз кишиге эл башкарууну ким коюптур... – дечү чоң энеси үшкүрүнүп. — Сен экөөбүздү падыша кылбай калышсын эркектер...

— Болом эле, – өзүнүкүн бербейт эле небереси.

— Адам эле болсоң экен үмүтүмдү актап... – улуу небересине Үмүт деген ысымды өзү ыйгарганына курсант эле чоң энеси.

— Көрөсүз чоң эне! Мен президент болгондо Баткендин чегарасын кайтарган солдаттар менен тажик солдаттары атышпай, коңшу элдер тынчтыкта жашайт. Жылыга сел каптаган айылдарды коопсуз жайга көчүрөм, – дечү.

А бүгүн ошол небересинин кепинин мыкчып-мыкчып сүлкүлдөп ыйлап отурду кемпир. Боз үйдө төрт өлүктүн кепинин биринен сала бирин мыжыгылап кармаган алсыз манжалар суу боюндагы куураган чөптөй дилдиреп турду.

— Үмүтүмдүн тилеги – эл коопсуз жайга көчүрүлмөк... – үшкүрүгү таш жарып, жер муштап боздоду чоң энеси.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Мен анын унчукпас арманынын сырын билүү үчүн бырыш баскан жаак беттерин жана кападар кабагын астейдил карап турдум. Ал жоош-момун кой көзү менен мага тигилгенде, терс бурулуп кеттим. Мен анда жыйырма жашта элем. Мени теребелдеги бардык көрүнүштөр элжиретип, өзүнө тарта берчү, токой, асман, күзөткана, кандайдыр бир чөптөрдүн боолору, үйдүн айванчасындагы гүлдөрдүн таажылары, куураган жалбырактар... Мелитондун бутунда жамаачы, үстүндө жыртык көйнөк... Ушундай таптаза, жарык жана карапайым турмуш кечирүү кандай сонун! Ал береги гүлдөрдүн таажыларын кимге чогултуп, ким үчүн токуду болду экен? Таажычаларга таңдануу менен карап дагы кепке тарттым:

— Календерсиң сен, Мелитон!

Ал кайгылуу жана мээримдүү жылмайып койду:

— Календерликте да бактылуу ирмемдер болот, – деп Крутикке нандын сындырымын ыргытып жана чайдостон суу куюп, чокту өчүрүп жатып үн катты.

Чок акырындап өчүп баратты. Теребел караңгылады. Ошол замат токойго айдын шооласы тийип, кооз жарык экенин, андан чытырман тарабы карарып бөлүнүп турганын аңдадык. Крутик нандын бурдасын жеп, курсагын кампайткан соң өзүнүн түнкү ишине киришти. Ал бирде мында, бирде күзөткананын жанында катуу үрүп, машакаттанып, бүт токойдун ичи заардуу жана тынчы жок иттерге толуп кеткендей таасир калтырды. Мелитон жер тамда чыракданды күйгүздү. Мага чөптүн үймөгүнө жай кылды. Ал эми эски тамынын эки кичинекей терезеси кош көз сымал жаркырап турду. Анан ал чыракданды айванчага алып кетти. Мен ал жакка кирсем, дагы күлүмсүрөп тосуп алды:

— Аны каалабасаңыз, мындагы койкама жатыңыз, – деп көз кыры менен өзүнүн керебетине ишаарат кылды.

Кире бериште ак кайыңдын узун шактарынан саржандалып койкага окшош бирдеме жасалган экен. Ага да чөп салынып, баш жагына ат жабдыгы бекитилиптир.

Которгон Адылжан ЖАЖАНОВ



#котормо
____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Иван БУНИН

МЕЛИТОН... 

Майдын нурлуу кеч күүгүмү эле. Мен биздин Заказ аймагында атчан бара жаткам. Атым байтерек менен жаңгак бадалынын жаш бутактарын аралай жүрүп отурду. Теребелдин баары жапжашыл, жаңырган мезгил эле. Булбулдар майин гана сайрашып, бири экинчиси менен үн алышып, чакырышып жатышты. Күн эбак уясына батса да, токой ичи тынчтанган жок. Бактектер жакын арадан үн катышса, күкүктүн сайраганы алыстан угулат. Майдын түндөрү уйку качып, көпкө жата албайсың. Бат эле таң куланөөк салып, айлана агарып, теребел жарый түшөт.

Мен токойдун ачык аянтчасында жайгашкан күзөтканага бастырып бардым. Аянтчанын нары жагындагы коктуда суусу толо көлмө созулуп жатты. Көлмөнү курчаган кылымдарды карыткан ак кайыңдар менен эмен дарактарынын үстүндө туптунук толгон ай күңүрт гана көрүнөт. Көлмөнүн жанында Мелитон дүмүргө отуруп алып, жерге казылган очоктун ичине асылган казанчанын астына кургак чырпыктарды ыргытып от жагууда. Ар дайымкысындай эле анын жамаачыланган көйнөгү менен пайтавасы таптаза, чулгоолору иреттүү байланган. Ал чыканагын тизесине коюп, жүзүн алаканы менен жаап, отту карап аста гана ичке, аялдыкындай болгон үнү менен акырын бирдемени ырдап жатты.

— Мелитон, сазандарды кармай алдыңбы? – дедим мен аттан түшүп жатып.

Ал өйдө болуп, николаевдик кызматчыларга мүнөздүү түзөлүү менен тулку бою чоюлуп, дароо көгүлтүр көздөрүндөгү арманын жашырууга инеттенип, камырабастан карай берди. Ал узун бойлуу, нооча жана каржайган арык жан эле. Көгүш көздөрү, коюу каштары, ошондой түстөгү мойлоосу, жаак ылдый коюлган сакалы ага каардуу түс берчү. Бирок анын таз кейпи, мына бул ыйыктык үчүн баарына даяр болууну тастыктаган көгүлтүр көздөрү жана карапайым дыйкандардын кийими жоош-момун жана элден безип календер сыяктуу жалгыз жашоосунан кабар берип тургансыйт. 

Качан чайдостогу суу буркурап кайнап, картошка бышкан кезде, ал чамынды менен отту тартып өчүрүп, чайдосту алды. От аста өчө баштады. Жалындын учкундары жер тамга болор-болбос чачырап жатты. Эмендин күйгөн бариктери буркурай түштү. Качан карыя картошканы алып аарчый баштаганда тим эле шилекейди агыза жыттангандыктан, мен да экөөнү берүүнү өтүндүм. Ошентип биз кыймылсыз жана карарган көлмөнүн жанында жазгы таң зарынын алдынан күүгүмдө тыптынч гана унчукпай кечки тамакка кириштик. Намашам болуп, оң жактагы дарактардын артынан күн нуру назик жана ничке гана кызарып, таң агара баштагандай сезилет.

— Мелитон, сени катарга тизилген адамдардын алдында айдап чыгышканы чынбы? – мен куулугу жок жаштык ачык-айрымдык менен сурадым.

— Ооба, андай нерсе болгон, – ал кыска жана так жооп узатты.

— А эмне үчүн?

— Албетте, жаман жоругум, келесоолугум үчүн да. Ал жер тамга кирип кетти. Мен болсо өчүп бараткан күлдүн алдындагы кызарган чокторду тиктеп, көпкө жалгыз отурдум. Ал караңгылыктан шырп алдырбай аста гана чыга келип, кара буудайдын бир сындырым нанын, болот чалгыдан жасалган бычакты жана бир чымчым ирик тузду ала келди. Бою пакене, дайыма көңүлдүү жана өзүнүн маанайына карабастан кабаган ити Крутик куйругун мээримдүү шыйпаңдатып чуркап келди. Ал да очоктун жанына жайгашып, ыракаттана оозун чоң ачып эстеп алып, эрдин жаланып, нанга туз салып жаткан Мелитондун ар бир кыймылына саресеп салып отурду. Булбулдар болсо мурдагыдай эле өтө берилүү жана жигердүүлүк менен шаңкылдап сайрашууда.

— Сен таптакыр жалгыз эмессиңби? – мен суроо узаттым.

— Абдан эле. Илгери аялым бар болчу. Эстей деле албайсың!

— Бала-бакырачы?

— Балдарым деле бар эле. Өз учурунда Кудай Таала өзүнө тартып алды, – деп мелтиреп, карыялык жайбаракаттыгы менен нанын чайноосун улантты.

Шекербек КАЛЫКОВ

ГРАНАТОМЁТ АКЫН

(“Биздин замандын кишилери” түрмөгүнөн)

Редакциянын маңдайында турам. Акын Карбалас Бакиров менен “Эркин-Тоо” гезитинин айдоочусу Ажыбек аке экөө машинага отуруп, кайдадыр шашылып кеткендей болду. Арадан жарым саат өтүп-өтпөй кайрылып келишти. Акын агам арышын кенен таштап редакцияга кирип кетти.

— А бу, барышыңардан келишиңер тез болду го... – деп Ажыбек акени сөзгө тарттым.

— Карбалас Бакиров деген гранатамёт акын экен да... – деди күлкүсү тыйылбай.

— Тынччылыкпы?.. – дейм кызыгуум артып.

— Баатыр акындын үйүнө бардык, Сооронбай Жусуевчи... – деп мурутун жанып: — Айнек бөтөлкөндөгү кефирден бирди сатып алганбыз. Баатырдын үйүндө эч ким жок окшойт, биздин алып барган кефирди балкондон эле алмак болду. “Бөтөлкөнү ыргыт сен десантсың го...” дейт Карбалас аке. “Мындай иш колумдан келбейт...” дедим. Анан эле колундагы кефирди балконду көздөй ыргытты эле, көктө калкыган бөтөлкө жерге “балч” эте түшүп, быркырады. Анан Баатырды карап, “Макул эми жакшы калыңыз...” деп жолго түшсө боло, Карбалас акын. А Баатыр болсо бизди узатып кала берди... – деди бир эсе акындарга таң калгандай.

— Жипке байлап тартып алса болмок экен... – дедим бычыраган кефирдин бөтөлкөсү көз калдыма тартылып.

— Ой, акындарыңын ошого акылы жетпейт окшойт да... – деп атпайбы мурутун бүлкүлдөп.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Абдыкерим МУРАТОВ
 
ЖИЙДЕ
 
Көр тиригликтин көйгөйүн ойлоп көңүл чөгүп көчө менен илкий басып бараттым, бут араң шилтенет, баш зыңылдайт. Бир убакта мурунга башкача бир жыт келди. Кадамым шилтенбей дендароо болуп туруп калдым. Жыт. Укмуш жыт. Ошондо мен көп дарактардын ичинен бозоргон жийдени, анын бариктеринин арасынан жылдыздай жыбыраган майда сары гүлдөрдү көрдүм. Ошол жийде жыттанып жатыптыр. Жакындадым, мурдумдун таноолорун дердеңдетип, кайра-кайра жыттадым. Кангыдай эмесмин, жытка кумар болдум, мас болдум…
 
Мен баарын унуттум: баш оорумду да, көңүл чөгөргөн көр тиричиликти да, жумуштан кийинки чарчоону да. Башкача, жаңыча болуп калгансыдым.
 
Кийин жай өтүп, күз жакындап келатты. Башкалардын катарында жийде бышты. Аттиң, бири кем дүйнөң эй! Мөмөсү жытындай болуп калса эмне, бар болгону экини араң жедим да, басып кеттим…


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Ысмайыл КАДЫРОВ
 
“ЖОК” ДЕГЕН ЖАКШЫ ТУРА
 
Кошунам балта сураганынан жапжаңы ак балтамды кармата салбасмынбы кара басып. Арадан ай өткөрүп доолап барсам бош эмес эле деп бербеди. Андан кийин алты жолу сурадым. Биринде “таппай койду”, экинчисинде “дагы бирөө сурап кетиптир”, айтор өз балтам өзүм үчүн таңсык буюмга айланды. Мен да доолаганды токтотподум. Алты айдан кийин гана кошунам: “деги каадалуу буюм бергенсип, жаман балтаңардын сабы алтын болду го!?” – деп мизи кетилип, сабы сынып башка түргө өткөн балтамды алдыма ыргытты.
 
Чала болот мага. Жок эле деп койсом эмне. Эми минтип өз буюмумду өзүм доолайм деп жакшы кошунамдан да, жалаңдаган балтамдан да ажырадым. Күнөө менде экенин же кошунамда экенин ажырата албай алигиче башым маң.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Венера БӨЛӨКБАЕВА

ТЫЙЫН ЧЫЧКАНДЫН КӨЗҮ

Кайдан кармап, кайдан алып келгенин билбейм. Бактыгүл 8-Мартка тыйын чычкандын кичинекей баласын белек катары берген. Талдан-талга секирип ойночу эле. Ошентип, эшигимдин алдында ойноп жүрүп жоголуп кетти. Бир эле эмес, көп күн издедим. Табылган жок. Көздөрү ушунчалык “бейбаш” эле. Тоотпой, тостоңдоп карачу мени. Ошондон кийин тал, теректерде оюн салып жүргөн тыйын чычкандардын баарысы меникиндей туюла берет. Өзүнчө бир жаралган, сулуу, кичинекей жаныбарым болгон. Аны да “Жумшагым” деп эркелетип койчумун.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Камыт САВАЙ

“ЭШЕК” (DONKEY) КАМЫТ

Кызым американец күйөө балам менен биздин үйдө болчу.

Байбичем:

— Ким эртең столду алып келет, деп сурап калды. Бардыгы унчукпай калышты.

Адатымча тамашалап:

— Камыт деген “эшек” бар да, - дедим.

Эртеси кызымдыкына бирдемкеге барып калдык. Күйөө балам биз олтургандан кийин:

— Did the donkey Kamit take the tables yesterday же Камыт эшек кечээ столдорду алдыбы, - деп сураса болобу.

Күлүп жатып калдык. Күйөө балам түшүнбөй карап калды, бул кыргыздарга эмне балээ болду деп.

Кызым күйөө балага:

— Сен атамды антсең уят болот, таарынып калат, - деди.

— Кечээ өзү “мен эшекмин” деди го, мен бүгүн сага “мен эшекмин, тазалайм короону” десем күлгөнүңөн, жакшы тамаша экен дегем, - дейт, менден анан кечирим сурап.

Кайра күлдүк.

Бирок, ошондон кийин күйөө балам мени Donkey Kamit (Камыт эшек) дебей калды.

Кызым айтат, жагыптыр күйөө балага, бирдемке жасаш керек болсо эле:

— Мен эшекмин, жасайм, деп калат экен.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Максат ЖАНГАЗИЕВ
 
КРЕСЛО

Ал ар убак магдырап, кээде оор денесин ары-бери тегеретип отурчу креслосунда бул ирет мелтейе ойлуу отурду. Бир маалда акырын турду да, эки колу менен креслонун жөлөнгүчүн таянган абалда күбүрөнө баштады:

"Эх, сенде отурган кезимде не деген гана иштерди бүтүрбөдүм. Төбөм көктү тиреп, жер менен баспай жүрдүм. Жүргөндө дагы бутума чырмооктой чалынып жүргөн кошоматчыларды жонунан тебелеп, булут аралап жүрчү элем го, чиркин. Ошол асмандан терип алгандай саман акчаларымды ооздоруна тыгып, айкырсам да, кыйкырсам да аларга кадырым жогору болду, атаганат десең… Колум арам иштерде далай булганып, дүнүйөнү тоодой эле жыйдым. Ошону сактоонун аракетинде, андан ары көбөйтсөм деп жан-далбастап туш келген жерге башымды тыгып, мамлекетти кемирип жүрсөм да эл байкуш мени "элдин уулу, патриот, жүрөгү ак адам" деп кайра туш-туш жагымдан алкап турду..."

Ал бир убакта бош креслосун бир кызыктай тегеретип өзүнүн таап алган ыксыз, ары жок ойлоруна ырсалаңдап, бөлмөсүн жаңырта жинди болгон немече каткырып алды да бир саамга селейди. Анан арам дүйнөгө али да тойбогон табактай тасырайган бетинин ого бетер кунары кетип, чеке бырыштарын көбөйтүп, кемшеңдеп ыйламсырап кирди:

"Оо, садагаң кетейин, креслом" деди үнү каргылдана... "Алдыңа кетейин, креслом" деди кайталап... "Таалай тагым, тапкан багым" деп баласын эркелеткен атадай өпкүлөп, өңгүрөп жибергенин өзү байкабай калды. Кудайын эбак унуткан кургурга креслосу Кудайындай эле ыйык сезилип кетти окшойт, катыгүн...

"Экөөбүздүн ажырашар күнүбүз жакын калганын эстесем, заманам куурулуп, асманым жерге түшүп кеткенсийт. Баягы чогулткан кадырымды, жыйып-терген ууру  мүлкүмдү четинен кошо жоготом деп жаным чыгат" деди ыраңы өчүп көзү тостоюп... Ошентти да өзү ал ойлорунан дене-бою дүркүрөп, коркуп кетти. Акшыйып эбак нуру өчкөн көзү эми чанагынан чыгып кетчүдөй болуп, күзгүгө жалт карап өзүнүн кебетесин тааныбай турду.

"Жоок, сен экөөбүздүн жолубуз дагы узак креслом, аман турсам анын амал жолун издейм. Экөөбүз дагы далай жыл жыргап-куунайбыз, шашпайлы! Болгон аракетимди жумшайм, сенден ажырабайм! Мен... Мен..." деди да, эми эле креслосун кимдир- бирөөгө алдырып жиберчүдөй ага шаша-буша отура калды. Анан ар ойдун башын чалып, көздөрүн жумуп, чалкалап саамга отурду. Өзүн артында калган май-көл, сүт көл ай-күндөрүнө жетелеп, алаксытайын деди. Жоок, куюндаган санаасы жай алчудай эмес. Тескерисинче, деми кыстыгып, көкүрөк тушу сайгылашты. Көптөн берки уйкусуз түндөрү шайын оодардыбы, же башка дагы толгон-токой себеби барбы, айтор, түмөн байлыгы менен байкалбай жүрүп жыйыла берген сансыз санаа жанын жай алдырбай турду. Жүрөк тушу кайтып сайгылашып, көздөрү караңгылап, ордунан обдулуп турмакчы болду эле, төөнүн жарты этиндей болгон денеси жер тартып, бир кадам шилтей албай полго көмкөрөсүнөн кулады. Акырын башын көтөрүүгө аракет кылды эле ага дарманы жетпеди. Жанаракта эле креслосун мыжыккан колдорунун учу гана титиреп турду. Оозун эптеп кыбыратканга жарады: "Креслом, алдыңа кетейин креслом..."



#Матисаков_мектеби
____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Аскер САКЫБАЕВА

АВТОБУСТАГЫ РОМАНТИКА…

Демейкидей эле жашыл автобуска тыгылышып кирип, жөөлөшүп барып орто ченге туруп калдым. Айдоочу "орто бош эле турат, жылгыла нары!" деп кыйкырып жатат, ары жакта эки аял чукчуңдаша кетишти. Адамдар баары эле негедир капалуудай, ойлуу. Суз жүздөр.

Бир жигит мага орун бошотуп калды. Чоң рюкзагымды алдыма алып, отуруп калдым. Адам деминен терезелер бууланып чыккан. Аңгыча алдыда турган жигит колун созуп буу басып турган терезеге "Hi!" деп жазды. Ошондо байкадым, терезени бир сулуу кыз карап турган экен, жазууну көрүп жылмайып жигитти карады. Жигит да кызга ушундай бир сүйкүм менен жылмайды. Ушул көрүнүшкө жүрөгүм жылып мен да жылмайдым, ичимден "азаматсың" деп алкадым. Жакшылап карасам, жигит да, кыз да абдан татынакай, 20дын тегерегинде. Түртүшкөн, бири-бирин жөөлөгөн автобус ичинен да сулуу кызды байкап, жөнөкөй бирок жагымдуу жол менен кыздын көңүлүн көтөргөн жигитке ыраазы болдум. Аңгыча жигит түшүп кетти, эки аялдамадан кийин кыз да түшүп кетти. Экөөнүн жок жерден романтика тапкан мамилесине жүрөк жылып мен да кийинки аялдамадан түшүп калдым.

... А сыртта жаан. Алтын күздүн сары жалбырактары бут алдыда шуудурайт...


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Шекербек КАЛЫКОВ

МАРШРУТКА

(“Биздин замандын кишилери” түрмөгүнөн)

Белгилүү журналист Калил Жамгырчиев 50 жылдык мааракесин «Ордо» гезитинин редакциясынын жамааты жана жакын санаалаштары менен бирге белгилеген. Каалоо-тилектер айтылып, стакандар кагышып, эски достор табышып, адам тургай, шапке-папкелери кошо мас болгон.

Ошентип, белгилүү жазуучу Самсак Станалиевдин папкеси, фотокабарчы, айкөл инсан Шекербек Сартовдун шапкеси кыйшайып, бирине-бири жөлөнүп, сыртка жөнөдү. Кеч кирип, жамгыр төгүп жаткан. Мен дагы коштой чыгып, экөөнү колтуктай бастым. «Хаят» мейманканасынын күн батыш тарабында маршрутка күтүп турабыз. Шамал коштогон жамгырдын илебине теңселишет. Оң жагымдан Самсак аке:

— Шеке, 100 кетеби?.. – деди Сартовго кайрылып.

— Саке, рахмат... – деп колун төшүнө алып, жүгүнүп койду . Бир аздан кийин Самсак аке кайра:

— Шеке, 150 кетеби?.. – деди, Сартовдун жүзүнө үңүлө тиктеп.

— Саке... миң марта ыраазымын... Mас болуп калам... Мага 145ти токтотчу, үйүмө жетип алайын... – десе, Самсак аке:

— Ой, пусурманым, мен деле ошону айттым го?.. – деп атпайбы.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Чолпон БОСУМБАЕВА

КӨЗ

Бермет отурган жеринен жер таянып туруп баратып, токтой калды. Жүрөгү болк этип, башкача сезимге кабылгандай болду. "Кудайым ай, баягы көздөр..."

Денесин калтырак басып кетти. Дал ушул көздөр мындан отуз жыл мурун тигиле, жоодурап карачу эле...

Керемет көздөр болчу!

Ары курч, ары мээримдүү, ары сүйүү толо сезим менен карачу. Ооба, дал ушундай жүлжүгүрөөк, күлүп турган сүйкүмдүү, татына эле да...

Жо-ок... Ал көздөрдүн нуру өчүп, көөдөнүнөн тирүүлүктүн деми сокпой калганы качан...

Кайчы өткөн тагдырларында кездешпей калган күндөрүндө ушул көздөрдү көрсөм деп канча самады Бермет. Бирок, андан кийин такыр кездешпеди. Ошол боюнча жараткан бул көздөрдүн ээсин түбөлүк уйкуга бөлөгөнүн уккан эле...

Эзелки чогуу өткөн күндөрү, жаштыктын жалын жылдары тарыхтай гана сезимдин барактарында кала берди. Мээримсиз махабаттын бир жактуу кайгысында кандай гана көз жаштарды төкпөдү Бермет кыз. Далай ирет жаздыгы сууланып, далай ирет үнсүз сыздады. Жоопсуз калган сүйүүсүнө, "кош!" - деп айтууга даабай жоопсуз кеткен жигиттин жоругуна ыза болуп, чыйралды. Намыстанды. Анан эле бир күнү турмушка чыгып кете берди.

Эми ошол көз, ошол көз карашты ондогон жылдардан кийин көрүп отурат...

Атаңдын көрү ай-йе! Кайран жыйырмадагы солкулдаган кези болсо эмне? Минтип жашы элүүгө келип калганда караган жаш жигиттин курч көзү эзелки сезимин козгоп жибергенин карачы...

— Эже, эмне жерге отуруп алгансыз? Жыгылып кеткен жок белеңиз? - жаш жигит Берметтин колтугунан сүйөп тургузду.

— Жок, айланайын... Мен жөн эле эс алып отура калгам...

— Аа, эже, мен жерде отурганыңыздан ооруп жатасызбы деп кайрылгам.

— Ыракмат, айланайын!

— Мейли анда, жакшы калыңыз...

Жигит бурулуп жолун улай басып кетти..

Бермет дагы бир ирет көздөрдү көрүп калууну эңсеп, жигиттин артынан кыйкырды:

— Ай, жигит!

Жигит бурула карады.

Капырай, тулку-бою да окшош экен!

— Ии эже, эмне болду?

— Атың ким, айланайын?

— Медет, эже...

— Айланайын аман бол! Көздөрүңдүн нуру өчпөсүн! Ылайым эле көп жаша!

— Ыракмат эже!

Жоготкон жогун тапкансып, көөдөнү жашарып, жүрөгүнүн ооруганы басылып Бермет жайдары боло кадамын шилтеди.

Карегине, жүрөгүнүн толтосуна сүйкүмдүү көздөрдү батырып алып аябай бактылуу болуп бара жатты...

Ооба, бактылуу экен!

Кудайымдын ушунусуна да шүгүр...


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Абдыкерим МУРАТОВ
 
КАЙТКАН ТУРНАЛАРГА КАЙРЫЛУУ
 
Кеттиңерби?! Ай барып, аман келгиле!.. Садага кетейиндерим! Чурулдашкандарын! Сапарга аттанып калыпсыңар? Түгөлсүңөрбү? Биздин жер силерди түгөл сактай алдыбы? Таарынбадыңарбы? Силерге карап эч ким мылтык кезебеди бекен? Үнүңөрдөгү, катар учушуңардагы сулуулукту, чырайды менин журтташтарым баары көрүштүбү, турналарым?
 
Алыс жолго баратасыңар, арыбагыла, бир боорлорум. Силерге биздин жердин деми кубат берсин. Силер көп нерсени билбейсиңер: айталы жолуңарда чегара деген болорун, андагы бардык былк эткен кыймыл ар кыл аспап, аппараттардын көзөмөлү, текшерүүсү алдында жүрөрүн, көп түркүн өлкөлөрдү кыдырып өтөрүңөрдү… Муну ойлобойсуңар да. Ылайым силердин жолуңарды эч ким тоспосун. Силер бараткан жагыңарга биздин жердин бейпилдигин, адилеттигин, ак дил, кең пейилин ала учкула. Барар жериңерге кыргыз тоосунун ак карынын демин, Ысыккөлдүн шапатасын жеткиргиле! Анан биз тарапта көктөм башталганда силерди көпкө күтпөгүдөй бололу, анда менин жүрөгүм сагынычтан жарылып кетет. Кайра түгөл келгиле! Биздин жерди сагынып, саргайып, эңсеп келгиле! Бизге жаз жытын, бейпилдиктин, актыктын сүйүнчүсүн ала келгиле!
 
Кошкула, анда, үнүңөрдөн ананайын, бир боорлорум, эсен барып, аман келгиле! Ак жолуңар ачылсын! Асманыңар – бардык тирүүлүктүн көк теңири түбөлүк силердин ээлигиңерде болсун!


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Ушундай, бу «кара жаздык» келин айылдагы көптөгөн башка «ак жаздык» келиндер аткара албаган кызматты аркалап, айылдагы аткаминерлердин кызматын өтөп, канча суранып келгендерге кийим-кечесин тигип, канча кыздарга сеп камдашып тиричилигин өткөрдү. Кудай бармагынан айткан менен багы ошол бойдон ачылбады, бир ирет ачылганы калып, кайра эле жабылды. Анын «кара жаздык» экенин билбеген айылга сырттан келген кызматы бар коноктордун бири муну бир көрүп жактырып калган. Ал экинчи жолу атайын келин үчүн чоң шаардан айылга келип, ага үйлөнөрүн түз эле айтты. Аны кыздары менен өзү жашаган алыскы борборго көчүрүп алып кетем деди. Чочуп кеткен келин өзүнүн «кара жаздык» тагдырын ага ачык айтууга мажбур болду, болочок күйөө болчу кишинин өмүрүнөн чочулап турганын да байкуш келин жашырбады. Муну уккан болочок күйөө ойлонуп калгандын ордуна үйдү жаңырта каткырып күлдү:
 
– Ха-ха-ха, – койсоңчу, бул жөн эле сөз да, тообо, айылдыктардын таппаганы жок, – деди ал. – Мындайга мен ишенбеймин, менин деле аялым каза болуп калган, ажал жетсе баарыбыз кетебиз. Экөөбүз эми гана кырктан ашсак, ден соолугубуз жакшы, өмүрдүн баары алдыда. Сени мындан кийин эч ким каражаздык дебейт, жаздыгыңды ушундай агартам дейсиң, экөөбүз бактылуу болобуз, көрөсүң, – деген эркек тамаша сөзду ыргыта сүйлөп, келиндин көңүлүн көтөрүп, күлдүрүп, бетинен сүйүп, эркелетип бир топко чейин кетпей отурган.
 
Келин ичинен канчалык кооптонуп турса да, аял да, бу ишенимдүү сүйлөгөн ак көңүл эркектин сөзүнө жибип арбалды. Макулдугун берди. Бир чети айылынан биротоло кетип калганды өзү да каалап турган.
 
Эркек бир аптадан кийин келип, тууган урукту топтоп, кан чыгарып, бата алып, анан буларды көчүрүп алып кетмей болду. Бирок күйөө болчу эркек бир аптадан кийин келбеди, ай өткөндө гана келинге булардын айылына жүк машине менен келатып анын узак жолдо кырсыкка кабылып, мүрт кеткенин угузушту. Бул эркек ага үйлөнө электе, бир жаздыкка баш койгонго да үлгүрбөй өлүмгө кириптер болду. Эркекке боору ооруп, өксүп ыйлаган келин эми өзүнүн накта «кара жаздык» экенине чындап ынанды окшойт, жакасын кармап, тагдырына биротоло моюн сунду. Бул окуядан кийин айылдаштары андан ого бетер четтеп калышты.
 
Жылдар өтүп, кыздары келишкен сулуу болуп бой тартты. Эми келин өзүнүн эмес, кыздарынын тагдырын ойлоп оңбогондой ташпишке түштү. Бирөө жарым жуучу түшүп эшигимди аттаар бекен? – деген ой-санаа келинди чырмап, уйкусун бузду. Кыздарына эртели-кеч, басса-турса бак тиледи. Бирок «кара жаздыктын» кыздары эбак онунчуну бүтсө да, чырайлуу, ыймандуу болуп чоңоюшса да кол сураган кишиден дайын жок. Убакыт өтүп жатат. Кыздарынын тагдырына биротоло кейип, эл ичинде чындап басынган келин бир күн бул төрөлүп, өмүр бою жашаган айылынан көчүп кетүүнү чечти. Болгондо да алыс жакка. Анын кашайып «кара жаздык» экенин билбеген жакка…
 
Өзүнүн бешенесине жазылган кара тактын кыздарыма көлөкөсү тийип калбасын деп изин сууткусу келди. Кайсы жерде, кайсы элде болсо да кыздары бүлө күтүп бактылуу болсо экен. Келин эч кимге кайда барары тууралуу ооз ачпады.
 
Өзбекстан тарапка энесинин туугандарын издеп жөнөдү. Бир жакыныраак таякеси барын билчү, барайын деди, анан көрө жатармын деп тобокелге бел байлаган келин үйүн жакшылап кулпулап, эки кызын, кийим-кечесин алган бойдон таң атпай, үрүл-бараңда жолго чыккан эле. Эми минтип машинелер токтобой, четтеп өтүп, алар да мунун «кара жаздык» экенин билип алгандай аялды кыжаалат кылды…


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Топчугүл ШАЙДУЛЛАЕВА
 
КАРА ЖАЗДЫК
 
Таң ата элек. Айылдын ар кайсы жеринен анча-мынча короздор кыйкырып койгону болбосо эл жапырт уйкуда. Ушул маалда эрте жаздын сай тараптан соккон муздак шамалына төшүн тосуп чоң жолдун боюнда үч караан турду. Алардын бири улам өткөн машинеге кол көтөрөт. Машинелер токтобойт. “Жерге жарык түшкөнчө айылдан узап кетишсе оң болот эле.” Ушинтип ичинен кыжаалат болгон үч караандын эң улуусу өткөн машинелерди ылгабай кол көтөрө берди. Чоң жолдо машинелер тынымсыз өтүп жатканы менен буларга бири да токтободу.
 
Жол боюнда этек-жеңи таңкы шамалга желбиреп, өздөрү үшүп дилдиреп турган үч ургаачынын үрүл-бүрүл караанын көп машинедегилер көрмөксөнгө салып койду. Беймаал, чоң жолдун боюнда үч ургаачынын минтип турганы не жакшылык болсун деген айрымдары көрсө да атайын эле токтогусу келбеди. Таң болсо жарып келатат. Ансайын үч караандын эң улуусу чебелектеп, адегенде жол боюнда турса, эми жол ортосуна чыга калып кол көтөрө баштады. Зуулдап келаткан машиналар ошондо да токтогон жок, аялды тегеренип өтүп кете беришти. Оромолун ээгинен алып салынган аял кайра жол четине чыгып катар коюлган үч чоң сумкенин бирине чарчагандай отура кетти. Эми кыздары машинелерге кол көтөрө башташты…
 
Тоо таянган айылда ургаачы ичинде ак жүздүүсү, нурдуусу, сулуусу аз. Тоонун муздак жели, керээли кечке тынымы жок талаа-ташта өткөн тиричилик убаракерчилиги кыз-келиндердин жүзүн эрте тотуктуруп, белин майыштырып, оозундагы тишин күбүп, бат эле картайтып койчу. Бирок бул айылда тоонун шамалы да, тиричиликтин оору да жүзүнө из түшүрө албаган бети айдай тунук, нурлуу, бой келбети шыңга, кашы, көзү кол менен боегондой капкара бир сулуу келин бар эле. Бу келинге көзү түшпөгөн бул чөлкөмдө эркек заты болбосо керек. Бирок келин эки тестиер кызы менен жалгыз жашачу. Канча эркек сугун арткан менен ага үйлөнүп жашаганга келгенде даай алчу эмес. Анткени анын «кара жаздык» аты бар эле. Жыйырма бешке келгенче үч курдай күйөөгө тийип, үчөөсү тең ар кандай себептер менен өлүп калган. Үч ирет кара кийип, жесир калды. Ушундан кийин эл ага эрин жей бере турган жаздыгы кара – «кара жаздык» деген жаман атты коюп койгон. Келинди өз атынан көзүнчө эле айтышпаса, аркасынан баары каражаздык дешет. Ага бирөө жарым үйлөнсө эле өлүп калчудай чочуп калышкан.
 
Келин чырайына жараша үйүн, короо-жайын, идиш-аягын, кийим-кече, буюм-тайымын зымпыйта таза кармап, чарбачыл, колунан бычкан-тиккен келген эптүү уз эле. Ага эч ким үйлөнгүсу келбесе да, эркектер баари бир бул аялга тартыла берчү. Айрыкча айылдагы “чоңмун” дегендер. Алар жогор жактан комиссия же коноктор келип калганда токтоосуз ушул келиндин үйүнө келишчү. Конок күткөнгө үйү таза, тамагы даамдуу, чай сунганга өзү сулуу келин, бардык тарабынан төп келет эле. Айылдын аткаминерлери керектүү тамак-ашын бу келинге көтөрүп алдын ала жетип келишчү. Келин да аларды жер каратпай, ойдогудай конокторун тосуп, ажаатын ачып берип турчу.
 
Келин өзү да буга көнгөн эле. Ар дайым ак дасторкону жуулуу, идиш аягы белен турчу. Кыздарын жалгыз баккан аялдын тиричилиги өп-чап. Мындай конок тосуудан бу атасыз үйбүлө бир топ карымжаланып алышчу. Анын айылдыктар бешенесине бадырайта жазып койгон «кара жаздык» деген атын сырттан келген коноктор кайдан билсин. Алардын кээлери айжамал келинге акча сунуп, белек берип, жакшы сөзүн айтып, көңүлүн да көтөрүп коюп кетишчү. Алар арасында сугун арткандар, аны көпкө чейин эсинен чыгара албагандары да болгон.

Рюноскэ АКУТАГАВА
 
БОЛОР-БОЛБОСТОР
 
Турмушту бактылуу кылуу үчүн өткөн өмүр, кеткен күндүн болор-болбосуна ыракаттанып жашоо керек. Нур чыгарган булуттан, шуудураган дарактан, кужулдаган куштардан, түспөлү түркүн жүздөрдөн, айтор, ар бир күндүн болор-болбосунан ыракат алуу шарт.
 
Турмушту бактыга тундуруу үчүнбү? Антейин десең турмуштун болор-болбосун жакшы көргөндөр ошол болор-болбостон жабыркайт. Балыр баскан көлмөгө секирген бака дүйнөнүн кусалыгын бузду. Ошол эле учурда балыр баскан көлмөдөн бери секирген бака дүйнө кусалыгын пайда кылар. Канткен менен Басёнун турмушу бакытка карк болсо керек, бирок аны курчаган чөйрө кайгы- касиретке толуп турчу. Ошол сыяктуу эле биз болор-болбостон ыракат алуу үчүн болор-болбостун кайгы-касиретин да тартууга тийишпиз.
 
Турмушту бактылуу кылуу үчүн өткөн өмүр, кеткен күндүн болор-болбос кайгы-капасына кайыл болуу керек. Нур чыгарган булуттан, шуудураган дарактан, түспөлү түркүн жүздөрдөн, айтор, ар бир күндүн болор-болбосунан тозоктун азабын да аңдоо зарыл.
 
Которгон Алым ТОКТОМУШЕВ


#котормо
____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Камыт САВАЙ

ЖАШ АЯЛ

Антальяга былтыркы жылы барганда тиш импланттарын койдурайын дедим. Менин тиш доктурумдун курагы мендей эле экен. Аябай жакшы киши. Стөлүнүн четинде бир жаш, сулуу келин менен кучакташып түшкөн сүрөт турат. Башка сүрөт жок. Биз ойлодук, “аялы аябай эле жаш экен” деп. “Сүрөттөгү ким” деп сурабадык. Аялы эле болуш керек деп божомолдодук. Байбичем “аялың жаш болсо ошол да, көрбөйсүнбү доктурдун “прическасын”, кийген кийимин карачы, чачын да карага бойоп алса керек, аябай мода менен кийинет, күнүгө спорт менен да шугулданса керек кыйналып” деп мени карады. “Көрдүңбү, жаш аял алсаң ушундай азап көрөсүн, куурайсын” дегендей түшүндүм байбичемин караганын.

Бизди коштоп жүргөн аяш уулум да байбичеме кошулуп, “карасаңар, мен мындай кийинбейм, аябай модник го” деди.  Мен болсо ичимден, “доктур азамат экен, ушундай жаш келинге үйлөнүп алыптыр” деп, “ичим күйгөндөй болду”.

Эсимде, биздин бир досубуз да жаш аял алганда ал чачын карага дайыма бойоп, бассейнге барып сүзүп, стадиондо чуркап “куураган”.

Быйыл кайра Антальяга жарым жыл өткөндөн кийин барганда доктурум аппак кроссовка кийип, джинсы шымчан, акыркы модадагы курткачан, чачы да жаштардыкындай “прическа” менен клиникага келди. Кабинетине кирип кеткенде байбичем “доктур дагы эле жаш жигиттей го, эми жаш аялына теңелиш керек да” деди. Тиш дарылап жатканда бир аял келип калды, жашы байбичемдей эле, бирок аябай стилдүү, тизеси жыртык джинсы кийинген.

— Таанышып алгыла, бул менин аялым, десе болобу. Байбичем экөөбүз оозубуз ачылып эле карап калдык. Бир убакта байбичем, доктурдун аялы чыгып кеткенден кийин, “биз стөлүңүздөгү сүрөттөгү сиздин жаш аялыңыз деп жүрүптүрбүз, ал ким” деп сурады.

— Аа, ал менин кызым да, жакшы болот эле жаш аялым болсо, деп күлдү.

Чыккандан кийин байбичем экөөбүз жарым жыл доктурду ушактап жүргөнүбүздү эстеп күлдүк.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Ысмайыл КАДЫРОВ
 
ДОК
 
Жумушка кечигип келатсам директор мектеп алдында туруптур:
 
— Кечигип калдыңыз!? – деди кекээрлүү.
 
— Айлыкты учурунда берип койгонсуп сүйлөйсүңөр да. Мугалимдерге кам көрүүнүн ордуна баскан­турганына чейин тескей берсеңер ким иштейт? Минте берсеңер иш таштоого чыгам же ачкачылык жарыялайм деп тебиреп жибердим.
 
— Койдум, койдум айланайын. Сабак өтпөсөңүз жок, деги балдарыңызды тынчытыңызчы. Чурулдап башкаларга жолтоо болууда, – деп жиберди директор. Директордун кебетеси мага бир эсе аянычтуу да көрүнүп кетти. Анткени, мугалим жетишпегендигине карабай өткөн жумада эле эки мугалим арыз берип бошоп, базарга чыгып кеткен болучу. Сыртымдан сыр билгизбегеним менен директорду талуу жерден кармаганыма корстон боло класска кирип кеттим булкулдап.
 
Кээде өз алыңа карабай док ургандын деле пайдасы бар өңдөнөт.


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта

Апасы адамдардагы көрө албастыкка, ичи тарлыкка келише албай жатты. Адамдардын ойлорун жакшырта көр, кудай, жаман ойлордон алыс кыл, адам баласын! Канткенде көрө албастыктан адам бечера арылаар экен, – деген ойго чөмүлгөн эне кантип үшкүрүгүн сыртына чыгарып жибергенин өзү да билбей калды. Келини болсо апасынын сөздөрүнүн төркүнүн түшүнгөнгө аракет кылып жатты. Орус тилдүү бала бакчада тарбияланып, орус мектепте окуган келини апасынын анча-мынча табышмактантып сүйлөгөн сөздөрүн түшүнбөй калат.

Эртеси апасы машинага кошо отуруп алып, чогуу ыңгайлуу жер издешти. Шаардын эң байлары жашаган районунан кичинекей булуң жерди табышты. Эл көп өткөн, машинасын токтотуп койгонго да жайы бар, ыңгайлуу орун табышты. Жаңы жер-жемиштерди машинасына толтуруп, таразасын, чатырын салып алып жөнөдү.

Ушундай сонун күн болду. Тез эле, түшкө жетпей сатып бүттү. Мурда ушунчалык жер-жемиштерди бир күн кечке аран сатчу. Азыр болсо баасын да көтөрүп койгон. Чөнтөгүнө түшкөн акчасына кудундап үйүнө келе жатты. Күнүгө ушундай күндөр кайталана берди. Мурдагыдан эки эсе көп жашылча-жемиштерди алып келип алат. Баары сатылат. Сатып алуучулар аябай ыраазы. Баары жылмайып карап, жакшы мамиле кылышат. “Баасын түшүп бер!”, “Дагы бирди кошуп кой!” – деген кулагына жат болгон сөздөр бул жакта таптакыр жок.

Кайрадан 8-март келди. Ал күнү баягы эле жемиштерине кошуп, гүлдөрдү да  сатып жатты. Ошондогу эле гүлдөр бул жерде жакшы өттү. Бир киши 51 гүл алып кетти. Дагы, дагы гүлдөрү сатылып жатты. Аңгыча дагы бир киши келип жакшы эки букет жасап берүүсүн өтүндү. Акыркы гүлдөрү калган. Сонун кылып, шашпай жасап берди. Жигит бирин машинасына алып барып салып, экинчисин келинге сунду. Жумшак, жагымдуу үнү менен: Майрамыңыз менен!, – деди. Эч нерсе түшүнө албай, ыңгайсыз болуп, бети кызарып, айласы кетти. Жок, ырахмат! Кереги жок, – деп араң үн чыгарды. Жок, алыңыз. Сиздин да майрамыңыз. Мен куттуктап жатпайымбы, – деп жигит, жылмайып машинесине түшүп кетти. Оор, салмактуу букетти кармаган боюнча денесиндеги калтырагын баса албай турду. Жигит узап кеткенден кийин, гүлүн чакага салып койду. Гүлдөрү да сатылып бүттү. Жер-жемиштери да сатылды. Баарын чогултуп алып үйүнө кетип бара жатат. Алдыңкы орундукка чоочун жигит сунган букетти коюп койгон, улам карап коет. Канча жылдардан бери гүл алып көрө элек экен. Денесиндеги толкунданган сезим басылбай турду. Качанкы бир кездерде, анда мектепте окуп жүргөн кезинде балдардан кат келчи. Ошондо да бир аз денесинде ушундай сезим пайда болуп калаар эле. Кимдерден каттар келгенине чейин эсинде. Бирок, чындап деле эч кимди сүйүп көргөн эмес. Ал ангыча онунчу классты аяктап, эми эле аттестаты колуна тийип, кайсы окууга барам деп турганда эчактан көз салып, планын куруп жүргөн, өзүнөн бир канча жашка улуу жигит ала качып кетет. Чоң күч менен, ата-энеси да киришип жатып, ошол үйдө отуруп калган. Өзү түнт, эч кимге деле ачылбаган мүнөзү ого бетер түнттүккө айланып, моюн сунуп жашап калган. Шаарда үйүңөр бар, күйөөндүн иши бар, жакшылап оокатыңарды кылгыла, – деп ата-энеси бөлүп койгон. Ал ал болду. Катар-катар төрт бала төрөп, эми кичине көнүп, жашап келе жатканда кырсык болуп жолдошу каза болот.

Деги эле акча кантип табылат, кантип иштеш керек деген түшүнүгүндө жок, санаа жок балдарын эле карап, үй жумушун тың кылып көнгөн келинге эми чындап башка түйшүк башталып, балдарымды кантип багам деген түпөйүл санаа менен биринчи жолу гүл сатканга чыккан күнү элестеди.

Үйүнө кирип келе жатты. Алдынан капыл-тапыл кайын энеси чыга калды. Бир чети шашып, бир чети ыңгайсыз болгон келин, апа, бул сизге дей салды. Көптү көргөн кыраакы эне байкап калгандай болду. Эки бети тамылжып турганын көрдү. Канча жылдан бери, уулу кайтыш болгондон тарта келини келин эмес кызындай болуп калган эне бүгүн чындап аяп, чын эле келиним да бирөөнү таап алса  деген ой келди…


____________________

👉 "Кыргыз поэзиясы"

🙏 Каналга колдоо көрсөтүү

🎀 Ардак такта